29 augustus 2022

Besparen op boodschappen

In mijn vorige artikel schreef ik al, dat ik niet zo blij werd met de ontwikkelingen in Nederland. We lijken langzaam af te glijden naar het niveau, waarbij asielzoekers aan hun lot worden overgelaten, niemand een huis meer kan kopen en de burgers goed op hun centen moeten gaan letten. Eerlijk gezegd heb ik met dat laatste nog het minste moeite. Om alvast de commentaren voor te zijn: ja, er zijn ook schrijnende gevallen die niets meer kunnen bezuinigen en waarbij het water tot aan de lippen staat. Daar heb ik het niet over. Ik heb het over Jan modaal en daarboven. Ook die (de middeninkomens) blijken het moeilijk te hebben. Ondanks dat, kun je volgens mij best nog kritisch naar je uitgaven kijken.

Laten we de boodschappen eens als voorbeeld nemen. Immers, dat is waarschijnlijk het laatste waar je op wilt beknibbelen. Een voorbeeld uit eigen huis. Wij bestellen boodschappen via de Jumbo (excuses voor de reclame). De Jumbo omdat het goedkoop is met veel goede eigen merkproducten, bestellen omdat het ons een hoop tijd scheelt in de winkel. Dat vinden we die €4,50 per week aan bezorgkosten waard. Gemiddeld geven wij €120 per week uit aan boodschappen, dus €519 per maand, voor 4 personen. Bij de Jumbo zijn we ongeveer €100-110 kwijt per week en daarnaast halen we nog voor €10-15 bij de boer aan groenten en fruit.Mijn vrouw vindt het inmiddels een spelletje geworden om onder de €120 per week uit te komen door bijv. opletten op aanbiedingen. Dat doet ze al maanden lang met succes, dus daar is ze best goed in :-)

Bij die boodschappen hebben we nauwelijks ingeleverd op comfort. Daarnaast willen we op sommige zaken ook niet bezuinigen, zoals groenten en ander gezond eten. Laat ik onze boodschappenlijst van afgelopen week erbij pakken en eens kijken naar wat ik nog luxe vind en wat niet. Hieronder het overzicht, waarin ik de prijzen heb gemarkeerd (rood = duur) met daarnaast een kolom waarin ik markeer als ik iets geen noodzaak vind.



Een paar voorbeelden:
  • Cola: lekker, duur, maar niet noodzakelijk
  • Sapjes: lekker, maar niet noodzakelijk, dat kunen we ook met wat aanlengsiroop.
  • Koekjes en wafels: ook lekker, niet zo gezond, niet noodzakelijk.

Zo zie je, dat wij nog zo'n €41 aan "luxe" artikelen bestellen, dus 41% van het totaal. Dat is ruim €2100 per jaar! Als ik het blok kaas meereken (wat hier vrij veel wordt gegeten), zouden we zelfs op €49 per week besparing uitkomen.

Wat is nu de moraal? Ondanks dat het piept en kraakt qua maandlasten in Nederland, denk ik dat je altijd moet proberen te kijken of er ruimte is om te minderen. De hamvraag (om in boodschappen-termen te blijven) is hoeveel luxe je bereid bent om op te geven en welke keuzes je daarvoor maakt. Kun je iets minder met de auto? Kan de verwarming lager? Kun je minder uitgeven aan boodschappen of extra dingen? Het gaat allemaal over consuminderen en waar jouw grens ligt. Voor sommigen zal die grens nog lang niet bereikt zijn, voor anderen is hij wellicht al bereikt, dat is voor iedereen persoonlijk.

Ik hoor de reacties al komen, dat het dan niet meer leuk of gezellig is. Dat klopt, het is minder leuk en gezellig. Maar vind je een geldtekort of geldzorgen aan het einde van je maand wel leuk en gezellig?


24 augustus 2022

Hoe komen we warm de winter door?

De laatste tijd begin ik was somber te worden. Niet vanwege de mijlpaal, die we laatst hebben bereikt, maar doordat er veel dingen in dit land niet bepaald lekker lopen. We zitten midden in allerlei crises waar blijkbaar weinig aan verandert. We hebben:
  • Een opvangcrisis
  • Een klimaat- / stikstofcrisis
  • Een huizencrisis
  • Een inflatiecrisis
  • Een eurowaarde-crisis

En zo zijn er nog wel een aantal meer te noemen. Het stemt mij niet vrolijk. Door de combinatie van een aantal van deze crises zijn de energieprijzen geëxplodeerd. Drie tot vier euro voor 1m3 gas moeten we blijkbaar normaal vinden. Door de hoge energie-, consumenten- en olieprijzen hebben straks (in pessimistische modellen) 15-20% van de Nederlandse huishouden betalingsproblemen. Dat is echt enorm veel! Met de winter in het (lange) vooruitzicht hou ik mijn hart vast. Gasprijzen zullen nog verder stijgen, net op het moment waarop het het hardst nodig is. Voor mijn gevoel moet er echt snel iets gebeuren, wil Nederland niet op allerlei vlakken vastlopen. Probleem is alleen dat we niet alles tegelijk kunnen oplossen. We kunnen niet de klimaatcrisis oplossen én de koopkracht corrigeren én meer huizen bouwen. Er zal gekozen moeten worden. Dat is de uitdaging voor de politiek komende weken.

Kijkend naar waar ik zelf iets aan kan doen, moeten we hier thuis ook gaan kiezen. De laatste week ben ik druk aan het kijken naar alternatieven om onze energiekosten voor de winter acceptabel te houden. In ons vorige huis hadden we een pelletkachel, nu niet meer. Ons nieuwe huis is een stuk energiezuiniger, de HR-ketel is nieuwer en ook hebben we flink wat zonnepanelen (met zo'n 2500 kWh overcapaciteit per jaar). Maar ons huis is ook groter. Ik heb dus geen goed beeld van wat we aan gas gaan verbruiken, ik gok zo'n 1500 m3 (de vorige bewoners gebruikten zo'n 2500 m3, waar wij per definitie al een stuk zuiniger leven).

Wat hebben we nu al aangezet:
  • We douchen korter. Als het op de camping in 6 min kan, kan dat thuis ook.
  • Voor sommig klein watergebruik (zoals een teiltje schoonmaakwater) koken we soms water.
  • De cv ketel heb ik van de fabrieksinstellingen afgehaald en aangepast (lagere temperatuur, etc.).

Ons gasverbruik is daarmee van 24 m3 naar zo'n 10-12 m3 per maand gegaan (ter referentie, in ons oude huis gebruikten we gemiddeld zo'n 27 m3 gas in de zomermaanden). Dat is puur voor warm water, we verwarmen verder niets. Om ons verbruik op jaarbasis te weten, zouden we eigenlijk een winter moeten doorkomen in ons nieuwe huis. Maarja, ik heb geen zin in een naheffing van een 3-4 duizend euro. Daarom willen we nu al wat zaken aanpakken. Als alternatieven zie ik:
  • Warmtepomp: beste alternatief, maar niet leverbaar en niemand die tijd heeft om te plaatsen
  • Airco's: goed alternatief, snel verkrijgbaar, maar misschien niet als hoofdverwarming
  • Elektrische boiler voor warm water: helpt maar een beetje
  • IR panelen: alleen voor plekken waar we stil zitten (zoals mijn werkkamer), maar verwarmt de omgeving niet
  • Elektrische kacheltjes: simpel, maar minst rendabele oplossing
  • Pelletkachel: niet heel schoon maar wel lekker warm en gezellig, pellets zijn wel flink duurder geworden
  • Houtkachel: niet goed voor het milieu, hout kappen/halen en veel warmteverlies
  • Niets doen en dikke trui aandoen: dikke trui doen we sowieso, ook de thermostaat gaat omlaag, maar helemaal niets doen vind ik geen optie

De warmtepomp, airco's, pelletkachel en IR-penelen lijken mij redelijke goede alternatieven voor gas. Als ik kijk naar de kosten per energiesoort, dan krijg ik onderstaande resultaat:


Hierbij heb ik puur de verschillende soorten omgezet naar dezelfde eenheid om met elkaar te kunnen vergelijken (thermisch vermogen). Voor elektra en gas heb ik alvast een voorschot genomen op nog iets hogere prijzen richting de winter. Gek genoeg scoren pellets best goed, ondanks dat ze twee keer zo duur zijn geworden sinds vorig jaar. Kijkend naar de verliezen bij het verwarmen heeft een pelletkachel natuurlijk wel aardig wat verlies in de pijp naar buiten toe. Maar zelfs al is dat 50%, dan nog is het een goede tweede plaats. Bovenaan staat een warmtepomp (WP) of airco. Daarna volgt gas en dan een elektrische kachel. Elektrisch verwarmen is dus niet handig, een conclusie die geldsnor laatst ook al trok.

Waar nu mijn dillemma zit: er zijn geen warmtepompen beschikbaar en niemand heeft tijd om ze te installeren. Dus ik kan nu een aantal airco's of een pelletkachel installeren (of allebei), waarmee ik ons huis goed op temperatuur krijg (ook in de zomer met airco's). Maar eigenlijk is een warmtepomp de meest ideale oplossing (mits deze geschikt zou zijn voor ons huis). Het risico is dus, dat ik voor een oplosing kies, die niet optimaal is, waabij de beste oplossing (warmtepomp) wellicht volgend jaar ook beschikbaar is.  Ik zou die tijd ook kunnen overbruggen met een hogere gasrekening of bijverwarmen met IR/kacheltjes. Dillemma's, dillemma's.

Deze week ga ik de boel nog even verder uitzoeken, dan laat ik daarna een paar installateurs langskomen (als ze uberhaupt tijd hebben).


Hebben jullie nog goede tips? Wat doen jullie om je voor te bereiden op de winter?

19 augustus 2022

€100.000

Eerlijk is eerlijk, ik heb best lang getwijfeld om dit artikel te publiceren. Al eerder heb ik namelijk geschreven over scheve gezichten die we soms krijgen. Omdat we letten op de kleintjes en met de rest slim omgaan, laten we ons geld voor ons werken. Ik ben me erg bewust, dat we daarmee bevoorrecht zijn. Ik wil me dus zeker niet als een bokito op mijn borst kloppen over dat we goed bezig zijn. Aan de andere kant, mag ik daar best trots op zijn. Verder zijn jullie, mijn lezers, ook niet gek (jullie kunnen de rekensommetjes zelf ook maken) en ben ik nog vrij anoniem (andere bloggers posten live of iedere maand hun abolute vermogen). Daarom heb ik besloten het toch te publiceren.


Want: ons belegde vermogen is gisteren de €100.000 gepasseerd! Het stond er echt opeens:

Zonder schaamte of bokito-gevoel: wat een geweldige mijlpaal. Charlie Munger zei ooit eens "The first $100,000 is a bitch, but you gotta do it". Dat heeft ermee te maken, dat je de eerste €100k vrijwel helemaal zelf moet opbouwen, daarna zou de aangroei wat meer vanzelf moeten gaan door het rente-op-rente effect (zie hier een leuk filmpje daarover). In feite is het natuurlijk een beetje onzin, bij iedere eerste €1000 of €10.000 aan vermogen kun je een dergelijke redenering aanhouden. Ondanks dat, voelt het op een of andere manier als een belangrijke mijlpaal.

In maart 2018 ben ik begonnen met beleggen met €15k. Als je toen had gezegd, dat ik 4,5 jaar later €100k aan beleggingen had, dan had ik je waarschijnlijk uitgelachen. In het begin legde ik een paar honderd euro per maand in, waarna ik al snel overstapte op €500 per maand. Als we wat extra's overhielden, ging dit al snel naar de beleggingen. Na de verkoop van ons huis ben ik pas met grotere bedragen per maand gaan beleggen. Totaal gezien komt 70% van eigen inleg, 7% van dividend en 23% van koerswinst. De komende jaren zal de dividendbijdrage alleen maar groeien vanwege het rente-op-rente-effect. Vandaar bovenstaande uitspraak van Charlie Munger.


Zonder arrogant te willen zijn, dit artikel had ik eigenlijk "De eerste €100.000" kunnen noemen, aangezien dit bedrag verder groeit en ik gewoon doorga met inleggen. De beurs heeft de afgelopen 100 jaar gemiddeld zo'n 7% rendement opgeleverd. Volgens de regel van 72 betekent het in dat geval, dat je vermogen (ongeveer) iedere 10 jaar verdubbelt. Dus als ik niets inleg, groeit het in 10 jaar naar €200k en weer 10 jaar later naar €400k. Daarnaast leg ik zelf ook nog in. Oftewel: zo vroeg mogelijk beginnen met beleggen, zodat de tijd zijn werk kan doen.

Nu ik dit bereikt heb, voelt de noodzaak om door te gaan met inleggen wel anders moet ik zeggen. Een beetje "been there, done that". Ik verwacht dus niet te bloggen over het absolute bedrag in de komende jaren. Dit was slechts een zeldzame inkijk. Een praktische bijkomstigheid is, dat ik nog bij één broker zit (DeGiro). Ja, je kunt iedere €20k bij een andere broker stallen, maar uiteindelijk kom je daar toch boven. Voor mij is het wel iets om even bij stil te staan, misschien een mooi moment om bij een tweede broker aan te sluiten.

Maar goed, terug naar die €100k. De weg ernaar toe was hobbelig en langdurig met soms diepe dalen, maar ook mooie toppen. De moraal van het verhaal is echter: het maakt niet uit of je het over €1000, €10.000 of €100.000 hebt. Het gaat erom dat je een plan hebt, je daaraan houdt, motivatie zoekt en rente-op-rente zijn werk laat doen. Trots mag je altijd zijn, welk bedrag je ook bereikt.



Hebben jullie een bepaald streefbedrag voor jezelf in gedachten?

14 augustus 2022

Werk is de bubbel?

Na drie weken heerlijke vakantie ga ik maandag weer aan het werk. Niet dat ik er enorm tegenop zie, want ik vind mijn werk leuk, we wisten vantevoren dat we weer gingen beginnen en er moet ook brood op de plank komen. Maar toch is het soms met een bijsmaakje.
Na mijn vakantie proberen we altijd nog de vakantiestemming erin te houden. De kinderen hebben nog vakantie, we proberen soms wat eerder op de dag te stoppen met werken en we nemen af en toe nog een vrije dag. Ondanks dat, vallen me na de vakantie altijd twee dingen op:
  1. Er moet weer vanalles, deadlines, rapportages, clubjes, etc.
  2. Ik moet echt even opschakelen om te wennen aan het werktempo.

Na een aantal dagen gaat ons leven weer zijn gang, zijn we weer gewend aan het (werk)ritme en zijn we vaak de vakantie al bijna vergeten. Op mijn werk is er na drie weken (verbaast me iedere keer weer) wezenlijk weinig veranderd. De boel heeft half stilgelegen en dat is blijkbaar geen probleem, terwijl de deadlines zijn blijven staan. Na een paar weken rennen we daar dus weer achteraan, alsof dat het belangrijkste is in de wereld. Een schril contrast dus met het relaxte gevoel tijdens de vakantie.

Nu snap ik ook wel, dat vakantie bedoeld is om te relaxen en bij te tanken, maar soms vraag ik me weleens af: is werk niet de bubbel? We rennen rond om deadlines te halen die we zelf verzinnen, waarvan het geen probleem is dat ze drie weken stilliggen, die alleen bedoeld zijn om geld binnen te halen en om mensen te motiveren hun werk goed en snel te doen. Als we daarmee klaar zijn, verzinnen we een nieuwe deadline om daar naartoe te werken. En zo nog een tig keer, voor de komende tig jaar. Eigenlijk best gek als je er bij stilstaat.

Misschien ben ik iets te filosofisch bezig de laatste artikelen over waar we het allemaal voor doen en het hebben van voldoende hoofdruimte. Dat hoort wat mij betreft ook bij vakantie, even reflecteren op waar we nu eigenlijk mee bezig zijn en of ik dat nog ok vind.


Reflecteren jullie ook weleens tijdens je vakantie? En hoe maak je daarna de overstap naar je werk?

9 augustus 2022

Waar zijn we nu helemaal mee bezig?

In "onze" FIRE/financiele blogcommunity gaat het vaak over cijfertjes, beleggen, aflossen en besparen. Daar zijn we dan vaak druk mee bezig, grafiekjes, overzichten etc, de één wat meer dan de ander. Zo ook ik.

Maar eigenlijk gaat dat helemaal nergens over. Ja, ik zeg het nog een keer: eigenlijk gaat het helemaal nergens over. Van een afstandje bekeken zijn wij slechts een stel kleine mieren op een groen/bruine/blauwe steen. Zo.

Hier komen we dan bij een soort 'guilty pleasure' van mij. Ik hou ervan om mezelf soms even met mijn voeten op de grond te zetten en te relativeren waar ik eigenlijk mee bezig ben. Dit doe ik door ons vanuit een heel ander perspectief te beschouwen, namelijk de ruimte. Als kind vond ik de ruimte, planeten en sterrenstelsels al fascinerend. En als ik er wat langer bij stilsta, krijg ik er vaak een gevoel van ontzag bij.



Een voorbeeldje: neem nu eens bovenstaande foto. Deze is één van de eerste foto's gemaakt door de nieuwe James Webb telescoop, die de Hubble moet vervangen. Wat je ziet is een cluster sterrenstelsels op 4 miljard lichtjaar afstand van de aarde (1 lichtjaar is ongeveer 9.460 miljard kilometer). Het cluster bestaat uit duizenden sterrenstelsels, dat zijn die draaiende/kolkende lichtjes. Eén sterrenstelsel bestaat uit gemiddeld 100 miljoen sterren. Onze zon is ook een ster, met 8 planeten om zich heen. Als je dat als gemiddelde neemt, zie je hier op de foto dus duizenden sterrenstelsels x 100 miljoen sterren x 8 planeten, oftewel vele tig miljarden planeten. Alleen al in dit kleine stukje van het heelal. Ongelofelijk als je er bij stilstaat.

Nog een voorbeeld. Mocht je de app nog niet kennen, dan moet je hem vooral eens downloaden: ISS Live Now. Je kunt er live beelden zien van het International Space Station, dat over de aarde vliegt. Dodelijk saai an sich, maar als ik er vijf minuten naar kijk hoe ze over de wereld vliegen met alle verschillende landschappen en wolken, dan zie ik hoe klein alles is. Misschien stom, maar ik word daar zen van.

Wat is nu het moraal van het verhaal? We hebben allemaal onze levens, onze zorgen, onze angsten en onze dromen. Maar waar zijn we eigenlijk helemaal mee bezig? Waar maken we ons druk over? We kunnen ons heel erg druk maken over stoppen met werken, FIRE worden, bezuinigen en alle cijfertjes en grafiekjes, maar uiteindelijk zijn wij mensen een groepje mieren, die over een steen kruipen (die we trouwens langzaam naar de kl*ten aan het helpen zijn). Meer zijn we niet.

Zo, dat relativeert even lekker tijdens de vakantieperiode :-)

Hoe relativeren jullie je FIRE/financiële inspanningen weleens?

4 augustus 2022

Dividend update - juli 2022

Een korte update deze maand vanaf onze vakantie. Het is heerlijk weer, de zon schijnt, we zijn lekker relaxed, dus het wordt een korte update. Waar vorige maand en monstermaand was qua dividend, is juli meestal een stuk 'saaier'. Laten we snel kijken naar de maand-update.


Dividend-inkomsten

Hieronder de dividend-inkomsten van afgelopen maanden (netto in euro's, dus eventueel omgerekend vanuit dollars, met belasting eraf gehaald). 

Samengevat:

  • Dividend juli: €230
  • Dividend heel 2022: €1774
  • Jaarlijks (forward) dividend: €3313 of 3407 EUR+USD (excl. belasting)
  • Yield on cost: 4,5%

Ondanks dat juli een kleine dividendmaand was, begint hij toch aardig mee te tellen. Zomaar even 81% meer dan vorig jaar, vooral te danken aan de uitkering van de ETF ISPA. Afgelopen tijd heb ik aardig wat ingelegd in ETF's, dus daar komt de grote stijging vandaan. Zoals ik vorige maand al zei, heb ik de verticale as van de grafiek wat ingekort, anders vallen de andere maanden naast juni niet meer op.


Dividend-veranderingen


Afgelopen maand zijn de volgende veranderingen aangekondigd:
  • J.M. Smucker (SJM): +3,0%
  • Walgreens Boots Alliance (WBA): +0,5%


Portfolio en aankopen


Zie deze pagina voor een portfolio overzicht. Deze maand heb gekocht:

  • Verizon (VZ): 6st
  • Comcast (CMCSA): 6st
  • UGI Corp (UGI): 14st
  • SPDR S&P U.S. Dividend Aristocrats ETF (SPYD): 11st
  • Vanguard FTSE All-World ETF (VWRL): 6st


Samenvatting


Geen gekke maand. Juli begint flink mee te tellen in het totaal, vooral door de bijdrage van de ETF ISPA. Ook het forward dividend begint richting de 3600 EUR+USD te kruipen, wat gemiddeld 300 EUR+USD per maand betekent. Op naar deze volgende mijlpaal!


Hoe was jullie maand qua dividend?