Op het moment dat ik moet nadenken welke dag het eigenlijk is, weet ik dat ik ben afgeschakeld. Eenmaal op dat moment begin ik ook anders te denken. Over waar we staan, wat ik leuk vind, wat ik na de vakantie wil oppakken. Ik zie het als een soort her-ijking. Blijkbaar heb ik zo'n periode nodig om mezelf uit de sleur en de tredmolen te trekken en zaken van een afstandje te bekijken.
Dan denk ik soms ook over later. Met 'later' bedoel ik dan over een jaar of 15, wanneer we graag willen stoppen met werken. Noem het dagdromen, want dat kan ongestraft in de vakantie, los van alle verplichtingen. Waar denk ik dan aan? Heel simpel: hoe we later willen leven hoe we daar financieel willen komen.
Later leven
Om te beginnen met het eerste. Wij zijn met relatief weinig gelukkig. Goede gezondheid, ons gezin, familie, vrienden, een huis, wat boeken, films en een paar hobbies, dat vinden we belangrijk. Zo leven we nu en dat zal niet heel anders worden. Hiervoor hoef ik dus weinig te investeren (anders dan een goede gezondheid houden).
Wat we in de toekomst wel nog belangrijker gaan vinden is reizen. In het verleden hebben we dit gedaan, maar nu staat het op een lager pitje. Ten eerste omdat onze kinderen nog relatief jong zijn. Ten tweede omdat ze op een leeftijd komen, dat ze geen zin hebben om allerlei steden te bezoeken. Dus maken we nu vooral familietripjes. Met reizen bedoel ik echt nieuwe landen ontdekken. We beseffen goed, dat dit geld kost.
Financieel plan
Ik heb ooit eens berekend (zie hier), dat we rond mijn 58e voldoende zouden hebben aan €2400 per maand, gerekend met 2% inflatie. Zeg even €30.000 per jaar. Ik weet dat de marktinflatie nu vele malen hoger is dan 2%, maar onze persoonlijke inflatie is ook vele malen lager dan de marktinflatie. Ik hou me dus even bij deze 2%.
Vanaf onze pensioenleeftijd (68e) zou ons pensioen die kosten voldoende moeten dekken, ook als we eerder stoppen met werken (afhankelijk van hoeveel eerder we willen stoppen en hoeveel dekkend het dan wordt). Maar laat ik even daarvan uitgaan, dan hebben we zo'n €330k nodig om 10 jaar te overbruggen. Dat is voor ons 'normale' levensonderhoud, inclusief 2% inflatie, exclusief reizen. De hamvraag hierbij is dus: hoe krijgen we ruim 3 ton bij elkaar?
Dan het reizen. We willen erg graag nog landen ontdekken en grote reizen maken. Dat kan heel duur, maar je kunt het ook kleiner/goedkoper maken. We zouden het bijvoorbeeld erg leuk vinden om een busje te kopen en die om te bouwen tot kleine camper. Daar kom je heel Europa mee door. Verdere reizen wordt daarmee lastig, maar dat zien we dan nog wel.
Die twee budgetten voor levensonderhoud en reizen kunnen we op verschillende manieren opbouwen. Het kan uit 100% beleggingen bestaan, maar ook uit 100% spaargeld en alles er tussenin:
- €330k vanuit beleggingen, reizen uit op te bouwen spaargeld
- €330k vanuit op te bouwen spaargeld, beleggingen voor reizen
- €330k vanuit mix van spaargeld en beleggingen, dividend voor reizen
Als we de beleggingen ongemoeid zouden kunnen laten, betekent het dat we van het dividend kunnen reizen of een deel van onze maandelijkse lasten betalen. Simpel gezegd: hoe meer dividend we nu kunnen opbouwen met onze beleggingen, hoe meer we ervan kunnen leven (levensonderhoud of reizen). Aan de andere kant, mogen de beleggingen ook een deel op worden gebruikt (wat dan weer minder dividend oplevert).
Het ongemoeid laten van belegingen, betekent dat we maar liefst €330k aan spaargeld moeten opbouwen. Als ik daar vanaf nu mee begin, betekent dat €22k per jaar om te sparen (uitgaande van 0% rente). Dat is niet helemaal onmogelijk, maar wel een lastige taak. Daarnaast betekent het echter, dat onze beleggingen niet meer groeien. Ik neem hierbij trouwens nog niet een eventuele verkoopwinst van ons huis mee. Wie weet halen we daar wel in één keer 3 ton uit, maar dat is nu nog koffiedik kijken.
Oftewel, genoeg opties en keuzes om komende jaren te maken. Zoals ik het nu bekijk, gaan we vol door met beleggingen om zoveel mogelijk dividend op te bouwen. Daarnaast lossen we af en toe wat af op de hypotheek en zetten we ook wat weg met deposito's. Tien jaar voordat we willen stoppen (vanaf mijn 48e) wil ik meer spaargeld gaan opbouwen, met focus op stabiele opbouw. Daarmee zullen we zeker geen €330k opbouwen, al hou ik wel van een uitdaging om te kijken wat we dan maximaal opzij kunnen zetten.
Zo, genoeg ge-dagdroomd. Het is misschien een wat rommelig stukje geworden, maar dat hoort bij een beetje dromen. Uiteindelijk gaat dit artikel natuurlijk niet alleen over onze droom of hoeveel geld wij daarvoor nodig hebben. Het gaat ook over jouw dromen. Wil je eerder stoppen met werken? Zoja, heb je weleens berekend hoeveel je daarvoor nodig hebt? En wat kun je doen om dat te bereiken?
12 opmerkingen:
Zeker! Ik weet hoeveel ik ongeveer nodig heb, maar er is een grote bandbreedte waar ik in navigeer. Van 660K tot 1,3 mil is nu “veilige” zone. Afhankelijk wat we precies allemaal willen doen. Als je puur uitgaat van de huidige kosten (met inflatie 2%) te hanteren voor ons beide is 660K voldoende om het uit te zingen, maar als we verbouwingen e.d. Er ook mee willen blijven doen gaat het bedrag al snel naar de 1 mil+ om het te hanteren. Dit is gebaseerd op ons uitgaven patroon op basis van 10 jaar uitgaven (1,3 mil) en afgelopen 3 jaar (660K). Het verschilt daarmee ook wat je precies wilt bereiken en ik ben tot op heden ook nog totaal niet bekend wat nu het antwoord gaat zijn. Wellicht doe ik voordat ik ermee stop nog een verbouwing om de komende 20 jaar gebeiteld te zitten en hoef ik geen rekening te houden met die kosten. Of ik blijf werken waardoor we gewoon inkomen houden en het potje langzamer opgaat. Of willen we toch luxer of minder luxe zijn waardoor ook dit niet meer standhoudt….
Teveel factoren en teveel afhankelijkheden dat ik voor nu mijzelf maar focus op het eerste bedrag van 660K in aandelen. We zijn over de helft en hebben, met spaarrekening, bijna dit bedrag gehaald. Dan wordt het weer eens tijd om te hereiken. Want ook hiermee heb ik geen rekening gehouden met AOW of pensioen……
Even een nachtmerrie (ipv dagdromen).
Het is best mogelijk dat er een grote recessie aankomt á la 70's? Of te wel dat je 10 a 15 jaar achteruit wordt gezet met je plannen!
Reken maar dat de schulden nu zwaar gaan tellen. Spaargeld gekoppeld aan de ECB-rente en de actuele hypotheekrente gekoppeld aan de inflatie. Belegging vastgoed (pandje) appel voor de dorst is al in de verkoop. Horeca kan de gestegen prijzen niet meer doorrekenen aan de (stakende) consument. 1/3 van de corona belastingschuld wordt waarschijnlijk niet meer terugbetaald. Er zijn goed draaiende bedrijven die vrijwillig stoppen vanwege de weerstand die zij dagelijks ondervinden.
Hoe ga je hiermee om in je planning (of had je daar nog niet aan gedacht dat dit scenario mogelijk kan worden in jouw tijd van leven of te wel of je dit mogelijk nog mee gaat maken)?
@Luxe of Zuinig: uiteindelijk gaat het erom hoe luxe of basic je later wilt leven. Als onze wensen zo blijven, houden we het redelijk basic. Zo te zien doen jullie flink grote uitgaven ieder jaar. Zou je dat niet willen verminderen? Daarmee snijdt het mes aan twee kanten: je kunt meer investeren en je hebt een minder grote buffer nodig.
Los daarvan, indrukwekkend wat je aan het opbouwen bent.
@anoniem: hè, nu heb je mijn dagdroom verpest ;-)
Uiteraard heb ik eraan gedacht en is het een mogelijkheid. Net als dat ik ontslagen word, kom te overlijden, of de wereld overspoeld wordt met een nieuw virus. Daar kan ik rekening mee houden, maar ik kijk liever naar de cijfers zoals ze nu zijn en naar de dingen waar ik invloed op heb. Met die wetenschap weet ik wat we nodig hebben. Als dat verandert, moet ik mijn plan aanpassen en zal het waarschijnlijk langer gaan duren.
Qua uitgaven valt het wel mee. Alleen ik reken van datum stoppen tot de dood, zonder rekening te houden met aow en pensioen. Alleen dat zorgt al voor een groter verschil. Ik ga er namelijk vanuit dat aow niet iets zal zijn dat ik ooit zal krijgen en mijn pensioen is weer afhankelijk van mijn stopdatum om te bepalen of dat significant is, dat ik ze gewoon weglaat en als bonus zie.
Daarnaast zijn verbouwingen nu eenmaal duur en vind ik ergens dat je er rekening mee moet houden in je pot. Of ze nodig zijn is een tweede maar je zal ergens kosten moeten maken om je huis bewoonbaar te houden. Puur kijken naar de uitgaven die je maandelijks hebt is te optimistisch. Nadeel alleen is dat je een grote bandbreedte krijgt hierdoor qua benodigd bedrag.
@Luxe of zuinig: dan snap ik je grote marge wat beter. Wat ik heb uitgerekend is inderdaad minimaal, rekening houdend met AOW en pensioen. Misschien kan ik dat ook beter weglaten, mijn blog heet immers "eerder stoppen zonder AOW" :-)
Verbouwingen doen wij redelijk weinig, alleen de zaken die wij nodig vinden. Meestal kopen we een huis naar onze smaak en laten we het grotendeels in tact. Ik heb respect voor mensen die een huis kopen en het daarna helemaal strippen en verbouwen. Maar zoals je zegt, een eigen huis brengt altijd kosten met zich mee.
Oh 330000€ is niet veel marge, vind ik.
Ik ben een tweetal jaar jonger dan jij en mn man is een paar jaar ouder dan jou, en wij zijn allebei samen nu zo n 5 jaar FY.
Omdat we nog 3 relatief jonge kinderen hebben (2 pubers en 1 kind op de lagere school), vind ik het belangrijk om nog steeds kapitaal op te bouwen.
Dat lukt ons prima.
Het grootste deel van ons kapitaal zit momenteel in vastgoed en daar zit natuurlijk ook een risico aan vast.
Dus ik probeer onze risico’s zo klein mogelijk te maken.
We hebben nog een paar leningen op het vastgoed lopen, maar niets wat we niet direct zouden kunnen aflossen.
Voor eventuele toekomstige verbouwingen is budget voorzien. Voor een nieuwe/tweedehandse auto is budget voorzien. Voor elk jaar een paar leuke buitenlandse reisjes is budget voorzien.
Verder probeer ik een bepaald percentage van ons kapitaal in indexfondsen te investeren.
En we hebben nog een paar andere projectjes die inkomsten opleveren.
Alle risico’s kan je niet uitsluiten, maar je kan je wel op veel voorbereiden.
We kunnen niet ÁLLES kopen wat we willen, maar wel genoeg.
Het leven is best wel leuk op dit moment.
Veel succes!
Nona
@anoniem/Nona: dat klinkt als dat je het goed voor elkaar hebt, zeker als je zo vroeg al financieel onafhankelijk bent.
Misschien moet ik wat conservatiever zijn en meer eventuele tegenvallers incalculeren. Aan de andere kant kan dat ook te conservatief zijn (one more year syndrome). Zoals Luxe of Zuinig al aangaf, zitten er nog veel onzekerheden die we niet kunnen voorspellen. Als bijv. de inflatie langere tijd hoog blijft, passen we ons plan aan. Voor nu blijven we zoveel mogelijk beleggen en sparen als we kunnen en zullen we tegen die tijd moeten kijken of dat voldoende was.
Zie je het wel zitten om nog tot je 58e op deze manier door te sparen/beleggen om dan in één keer te stoppen (met onbekende gezondheid)? Overweeg je wel eens een prepensioen/sabbatical/tussenjaar?
@Kapitalisman: het in 1x stoppen twijfel ik weleens aan, dat blijkt ook niet gezond te zijn. Misschien wil ik op termijn 4 of 3 dagen gaan werken. Een sabbatical heb ik weleens overwogen, maar met twee jonge kinderen (die gewoon naar school moeten) en mijn vrouw haar werk is dat lastig. Alles kan natuurlijk, dan zouden we samen een thuis-sabbatical moeten nemen.
Heb je weleens een tussenjaar genomen?
Toen ik net over fire hoorde was ik wel enthousiast, maar op een zeker moment ging het me tegenstaan om nog twintig jaar een savingsrate te maximaliseren in plaats van (vrije) tijd te maximaliseren. Voor sommigen gaat dat misschien samen maar voor mij niet. Ik heb ook drie kinderen (onder de vijf). De leerplicht zal wel even wennen zijn straks. Afijn, nu ik geen geboorteverlof enzo meer heb, ben ik als zelfstandige gaan werken, waardoor ik niet meer 47 weken per jaar hoef te werken. Mijn idee is om in het voorjaar/zomer minder dagen te werken en in het najaar/winter meer.
@Kapitalisman: het lijkt erop dat je een prima balans daarin hebt gevonden. Met naar school gaande kinderen is een sabbatical wel mogelijk, maar niet erg praktisch.
Ons doel is ook niet om onze savings rate helemaal te maximaliseren, wat ik bij sommige andere bloggers wel zie.
We hebben geleerd, dat we nu ook willen genieten met een bepaalde wens/outlook naar de toekomst.
Een reactie posten