Er zijn echter ook een paar geheel legale manieren om de erfbelasting te verlagen:
- Als ouder kun je ieder jaar een belastingvrije schenking doen aan je kinderen. Daarbij geldt een vrijstelling van €6713 voor kinderen en €2690 voor kleinkinderen. Daarmee bouw je een beetje van je vermogen af en dus uiteindelijk wat erfbelasting.
- Schenken op papier. Ik ga hier niet helemaal uitleggen hoe het werkt, dat kun je nalezen op de website van de belastingdienst. Simpel gezegd geven je ouders in een testament aan dat ze een bepaald bedrag aan hun kinderen schenken (stel €100k), wat ze echter pas krijgen als de ouders overlijden. Om dit nadeel te compenseren moeten de ouders van de belastingdienst ieder jaar 6% "rente" (dus €6000) betalen aan hun kinderen. Als ze overlijden, wordt het deel wat ze hebben geschonken (€100k) van de erfenis afgehaald. Daar hoef je als kind dan geen erfbelasting over te betalen. Goed, dat was toch een uitgebreide uitleg.
Bij die laatste is er echter een "maar": vanaf het moment dat je een schenking op papier vastlegt bij een notaris, slaat de belastingdienst dit deel voor de erfgenamen jaarlijks aan als "overige bezittingen". Jaja, tegen een rendement van 5,88% keer 36%, dus totaal tegen 2,12% belasting. En dat ieder jaar aangezien het een vordering op je schenking is. Het maakt dus niet uit of de ouders het geld op een spaarrekening hadden staan of niet, het wordt door de belastingdienst hetzelfde aangemerkt als beleggingen.
Waar dat voorheen slechts 1,2% was (oude belastingstelsel), rijst nu dus de vraag: loont het schenken op papier nog wel voor de erfgenamen? Ik zou op gevoel zeggen, dat het altijd loont, want je bespaart 10% of 20% erfbelasting bij overlijden. Echter, dat betaal je op één moment, terwijl je bij schenken op papier als erfgenaam ieder jaar 2,12% moet betalen. In welk geval betaal je dan minder erfbelasting, als je in één keer 10% of 20% betaalt bij overlijden of met ieder jaar die 2,12% rente? Dat hangt af van hoeveel er geschonken wordt en welke periode. Hieronder een paar rekenvoorbeelden.
Voorbeeld 1: €100.000 erfenis
- Erfbelasting als je niets doet:
- De €100k min vrijstelling zit onder de grens van €154.197, dus geldt 10% erfbelasting
- Erfbelasting: (€100.000 - €25.490 vrijstelling) x 10% erfbelasting = €7451
- Schenking op papier van €100.000:
- Rente per jaar: €100.000 x 6% = €6000 (moet je ontvangen als erfgenaam)
- Belasting per jaar: 2,12% x €100.000 = €2120
- Dus na 4 jaar heb je €24k aan 6% rente gekregen, maar heb je ook €8480 aan belasting betaald, meer dan je wilde besparen aan erfbelasting.
Voorbeeld 2: €300.000 erfenis
- Erfbelasting als je niets doet:
- €300.000 - €25.490 vrijstelling = €274.510
- Tot €100k (grens) van €154.197 geldt 10% erfbelasting: €15.420
- Restant: €120.313 x 20% = €24.063
- Totale erfbelasting: €39.482
- Schenking op papier van €300.000:
- Rente per jaar: €300.000 x 6% = €18.000 (moet je ontvangen als erfgenaam)
- Belasting per jaar: 2,12% x €300.000 = €6360
- Dus na 7 jaar heb je €126k aan 6% rente gekregen, maar heb je ook €44.500 aan belasting betaald, meer dan je wilde besparen aan erfbelasting.
Als je alleen kijkt naar de schenking op papier, zou ik zeggen dat je met een schenkperiode van meer dan 4,7 jaar (bij schenkingen die onder 10% erfbelasting vallen) of 9,4 jaar (deel dat onder 20% erfbelasting valt) het loont om later in één keer erfbelasting te betalen. Echter, de 6% rente die je van je ouders ontvangt, telt op bij je eigen vermogen (dus indirect verhoging van box 3), maar daar betaal je dus geen erfbelasting over. Als ouders deze rente niet hadden betaald, zou dat bedrag bij overlijden gewoon in de erfenis zitten en dus tegen 10% of 20% belast worden. In feite bespaar je dus ook daarop nog erfbelasting.
Je betaalt dus geen erfbelasting over de schenking op papier plus de 6% rente. Kijk, nu wordt het een wiskundig sommetje:
Bespaarde erfbelasting
- Belastbaar deel van een schenking (A) = schenking op papier - €25.490 vrijstelling
- Voor het deel van A tot €154.197 geldt: 10% erfbelasting. Daarboven geldt 20% erfbelasting. Dit bespaar je met schenken op papier.
- Daarnaast bespaar je erfbelasting over de 6% betaalde rente:
- Als deze rente niet was uitgekeerd, was hij later tot het vermogen van je ouders gerekend en voor 10% of 20% aangeslagen.
- Ik reken even voor het gemak met 15% erfbelasting als gemiddelde van 10% en 20%. Het hangt namelijk puur af van hoe lang je de regeling laat lopen in welke schijf je valt. Kan ik uitrekenen, maar dan wordt het wel erg complex.
- Dit vermenigvulig je met het aantal jaren dat je de regeling laat lopen.
Betaalde erfbelasting
- Dit is 2,12% x schenking op papier x aantal jaar dat je de regeling laat lopen.
Totale besparing
Dit is de 10% of 20% erfbelasting + de 15% erfbelasting op de 6% rente - betaalde erfbelasting
Als ik bovenstaande formules weergeef in een overzicht, krijg je onderstaande plaatje.
Schenken op papier blijft dus een slimme manier om erfbelasting te beperken, vooral bij grotere vermogens die in het 20%-tarief vallen. Maar door de jaarlijkse box 3-heffing van 2,12% op het geschonken bedrag, is het niet altijd een no-brainer. Zeker bij kleinere schenkingen en langere looptijden kan het voordeel verdampen. Zelfs als je de jaarlijkse rente van 6% meerekent die buiten de erfbelasting blijft, zorgt de 2,12% jaarlijkse heffing voor flink wat druk op het voordeel van schenken op papier.
Kortom: schenken op papier loont vooral bij grotere bedragen en kortere looptijden.
Nou, ik zie inmiddels helemaal scheel van de getallen. Hebben jullie ervaring met schenken op papier? Kunnen jullie er een gat inschieten?
26 opmerkingen:
Geen gat, ik heb wel eens schenken op papier uitgezocht. Maar de rompslomp die we daarbij zagen met het verplicht bijhouden, noteren en het niet mogen missen van de rente betaling zorgde voor teveel werk en teveel risico als het eens vergeten werd door wat voor reden dan ook.
Wij hebben daarmee voor een simpelere oplossing gekozen. Namelijk niet te wachten op erfbelasting, maar door het in schenkbelasting te gooien. Die is gelijk aan de erfbelasting, maar geldt op een jaarlijkse basis.
Als het bedrag dat uiteindelijk ge-erft wordt groter is dan de vrijstelling, loont het om over meerdere jaren bedragen te “schenken” en hier dus de 10% belasting maar over te betalen. Daarmee “ bespaar” je 10% belasting.
Enige nadeel is, je moet wel de liquide middelen hebben om dit uiteraard te kunnen doen. Een huis kan je hier niet mee verdelen.
Mocht je overigens een familiehypotheek hebben kan je hiermee ook je familiehypotheek makkelijk mee aflossen ;-) Daarmee houdt de hypotheekgever (als die ook de schenker is) effectief met 0 euro verschil het geld terwijl de hypotheek wel is afgelost voor dat gedeelte.
Bovenstaande klopt toch niet meer (geheel) sinds de tegenbewijsregeling?
@Luxe of zuinig: gezien de rompslomp en de beperkte besparing van schenken op papier zou mijn voorkeur ook gaan naar een cominatie met schenken of zelfs alleen schenken. Wat je zegt, dan maar 10% belasting betalen boven de jaarlijlse vrijstelling, mits je dat bedrag jaarlijks kunt missen.
Twee andere aspecten die ik niet meegenomen heb, zijn inflatie en opportunity cost. Inflatie snoept in de loop der jaren een deel van de erfenis af als het op een spaarrekening staat. Daaraan gekoppeld zou ik het geld beter kunnen laten groeien dan op een spaarrekening bij mijn moeder. Maar goed, dat is even puur objectief bekeken, want het geld is simpelweg van mijn ouddrs. Hadden ze er maar wat meer van genoten...
@Rube: jawel, de tegenbewijsregeling gaat erover dat je meer belasting hebt betaald dan het werkelijke rendement. De 6% rente die ik zou krijgen wordt gezien als rendement en wordt aangeslagen als 5,88%. De bewijsregeling valt hier dus negatief uit.
...ook niet zelf ervaring mee, maar het klinkt inderdaad alsof het vrij snel duurder is dan niet schenken en later erfbelasting betalen. Alleen nuttig als de ouder waarschijnlijk toch wel snel gaat overlijden. En tja, dat is toch heel vaak niet het geval en/of vette pech als het toch gebeurt.
Misschien tegenwoordig dan toch nuttiger om bij grotere vermogens gewoon écht te schenken (wat de ouder kan missen) en voor de rest dan maar de erfbelasting te accepteren.
@Petra1979: het loont wel, maar inderdaad bij grotere bedragen (per kind) en bij niet te lange termijn. Daarnaast moet je, zoals Luxe of Zuinig al aangaf, dus goed bijhouden wat je stort, wanneer en of het nog klopt. Dan is rechtstreeks jaarlijks schenken gemakkelijker, flexibeler (zelf bepalen hoeveel), zonder administratie en met beperkt verlies.
Je vergeet dat je ouders een schuld krijgen die een negatief rendement geeft voor de vermogensheffing.
@anoniem: dat klopt, die heb ik in mijn eigen overzicht wel meegenomen als voordeel voor de schenker. Bovenstaande gaat echter over of schenken op papier nog wel loont voor erfgenamen.
Ja, dit jaar is dat nog vrijwel hetzelfde. Maar dan had je het dus al moeten schenken, want dat gaat over 1 januari 2025.
Ik ging in gedachten al uit van 1 januari 2026 en de nieuwe (voorgestelde) percentages. Maar goed, dan kom je, als je geluk hebt (of pech, het is maar net hoe je het ziet) met de tegenbewijsregeling dus alsnog op de 6%.
ik zou me over die vermogensrendementsbelasting niet zo druk maken, de erfgenaam moet die betalen (en misschien heeft die nog wel een vrijstelling) maar de erfgever niet meer, beetje vestzak broekzak.Maar inderdaad, gewoon schenken en 10% belasting betalen, valt best mee vind ik.
Op tijd beginnen met schenken en de jaarlijkse vrijstelling schenken. Doen wij nu jaarlijks voor onze dochters van 6 en 8 jaar op hun beleggingsrekening. Maar goed we leggen daarnaast 2500 per maand in op onze eigen beleggingsrekening en de hypotheek is bijna afgelost. Hebben ze toch hun jubelen als ze toe zijn aan het kopen van een huis. Werkt natuurlijk alleen bij een hoog inkomen.
dat laatste zou ik noet doen, schenken aan minderjarige kinderen, ze hebben bij een vermogen van ongeveer 35.000 geen recht op huurtoeslag en en boven ongeveer 75.000 eur geen recht op zorgtoeslag.
@anoniem (18:45u): de VRH (dus bijtellling box 3) is inderdaad weinig om zorgen over te maken. De lastige factor is de box3-heffing (jaarlijks) over de schenking op papier is de boosdoener die maakt dat de regeling niet meer zo aantrekkelijk is.
@anoniem (18:47u): interessante constructie. Dus dan telt hun vermogen wel bij jullie vermogen voor box3, maar valt het al buiten de erfbelasting?
Klinkt in ieder geval alsof je genoeg te verdelen hebt ;-)
Yes, helder. Wat ik hoor van fiscalisten is als je dit drie keer doet voor 150k je al een jaarlijkse geldstroom van 27k op gang brengt naar je toekomstige erfgenamen, elk jaar waar geen erf / scenk belasting over wordt geheven. Dat is gewoon erg gunstig. Doe dat 10 jaar en je hebt al 270k overgedragen, belastingvrij.
@anoniem (23:34u): dat kan kloppen, 3x6%x150k is 27k. Dan moet je die wel hebben liggen en daarnaast moet je voldoende overhouden om zelf te leven (kun je het ook 15 jaar volhouden bijv). Daarnaast betaalt de ontvanger dan dus €9540 per jaar aan belasting, dat is €95k over 10 jaar.
Maar anders had jij die 9540 aan belasting betaald, dat blijft dus vestzak broekzak, als je de schenker en de begunstigde als 1 geheel ziet.
@anoniem (13:37u): dat is geen vestzak/broekzak. Als de schenker het op een spaarrekening heeft staan, telt het daar voor 0,5% mee. Voor de begunstigde als 2,12%, dat is 4 keer zoveel.
Daarnaast, als je later in 1x erfbelasting betaalt over €450k is dat zo'n €69k. Ieder jaar 2,12% betalen over 10 jaar is is €95k, dus in dit geval loont schenken op papier niet.
maar dan ga je ervan uit dat de schenker het op een spaarrekening heeft staan, bij mij is dat nauwelijks het geval, bijna alles zit in index trackers. Mocht ik willen schenken dan schenk ik een pakket aandelen
Net zoals anoniem al meldde, vergeet je dat de schenker hiermee een schuld creëert en dus minder box 3 vermogensbelasting betaalt. Als de schenker dit niet zou doen, dan moet hij er elk jaar vermogensbelasting over betalen, wat over tijd de erfenis voor de ontvanger flink verlaagt. Voor de ontvanger maakt het dus niet uit of de schenker of hijzelf deze belasting betaalt voor het moment van overlijden.
Wat uiteindelijk telt is dat de erfbelasting kan worden ontweken. En dat er al een risicoloze stabiele inkomstenstroom van netto 4% (6%-2%) over de uitstaande schuld op papier naar de ontvanger kan worden opgezet.
Vanaf het moment dat ik zeker weet dat mijn kinderen geen recht meer hebben op toeslagen, omdat ik die niet wil beperken door ze teveel vermogen op papier te geven, zal ik ze jaarlijks de maximale gift op papier doen. Eens in de 5 jaar vast laten leggen door een notaris.
Dan hevel je over een periode van 30 jaar toch ruim €300k vermogen over (gecorrigeerd voor inflatie), wat mijn kinderen ieder €60k aan erfbelasting scheelt tegen de waarde van geld vandaag.
Verder hebben we een opvullegaat en een renteclausule ingebouwd in ons testament, waarbij een schuld ontstaat bij de overlevende ouder aan de kinderen, met een rentepercentage wat pas vastgesteld wordt op moment van overlijden van de laatste ouder.
Met deze combinatie van fiscale trucjes, zullen onze kinderen uiteindelijk nagenoeg niets aan erfbelasting hoeven te betalen. Terwijl ze meerdere tonnen aan erfbelasting zouden moeten betalen als we het z’n gang laten gaan.
U kunt in 2025 zorgtoeslag krijgen als uw vermogen op 1 januari 2025 niet hoger is dan € 141.896.
@anoniem (8:12u): helaas geldt dat niet voor ons, daar zit ook een inkomstentoets op.
@B: dat hebben jullie goed uitgedacht en geregeld. Hoe werkt het met vastzetten van het rentepercentage bij overlijden? Je moet immers minimaal 6% rente per jaar betalen.
Het jammer bij ons is dat mijn ouders weinig hebben geregeld bij een notaris omdat ze er het nut niet van inzagen. Aangezien ze niet zoveel met financiën bezig waren, hebben ze dit soort constructies en voordelen over het hoofd gezien. Dat kunnen we nu nog proberen recht te breien, maar ik vrees dat het grotendeels al te laat is.
Dit hebben wij niet zelf bedacht hoor. Een kennis van me is fiscalist die vooral voor vermogende families werkt en gespecialiseerd is in vermogensbehoud (wij zijn niet heel rijk). En dat hebben we vast laten leggen bij de notaris in een vrij ingewikkeld testament, waarin ook constructies staan over hoe de erfenis belegd blijft en gefaseerd procentueel uitgekeerd wordt over tien jaar tijd.
Na het overlijden van de eerste ouder ontstaat er een kindsdeel van de erfenis. Die keer je niet uit maar laat je staan bij de langstlevende ouder. In principe hoor je met een renteclausule op dat moment te kiezen voor een rentepercentage voor die uitstaande vordering van tussen de 0% en 6%. Dat is anders dan bij een schuld op papier, waarbij de 6% vaststaat en je daadwerkelijk rente moet overmaken. Maar wat je als fiscale truc dus ook kan doen, is in het testament zetten dat het rentepercentage pas vastgesteld gaat worden op het moment overlijden van de laatst levende ouder. Dit is vooral voordelig als er wat langere tijd zit tussen overlijden van de ouders (bijv >10 jaar). Door dat percentage scherp te berekenen, zou je tot 100% van de erfbelasting kunnen vermijden.
@B: bedankt voor je uitgebreide uitleg, dan begrijp ik het iets beter. Ondanks dat ik redelijk financieel onderlegd ben, zie ik soms door de bomen het bos ook niet meer bij dit soort complexe constructies. Als wij wat verder zijn in onze reis en voor ons doen "vermogend" zijn, lijkt het me handig als we zelf ook bij een fiscalist langs gaan om dit soort dingen te regelen. Als je zou willen, stuur me even een berichtje op groeigeld@gmail.com :-)
Een reactie posten