Energieverbruik 2021

In mijn jaaroverzicht van 2021 ben ik zomaar vergeten te kijken naar ons energieverbruik. Onder het mom van "beter te laat dan nooit" hierbij alsnog een terug- en vooruitblik.

Afgelopen jaar hebben we 3600 kWh aan elektra verbruikt. Vooral de laatste maanden schoot ons energieverbruik omhoog. Het was al vroeg frisjes buiten en in december hebben we erg vaak onze pellet- en elektrische kachel aangehad om ons huis goed door te warmen. Dat deden we om potentiële kopers van ons huis een warm gevoel te geven (aldus de makelaar). Of dat geen krom beeld geeft? Dat kan, alleen is je warmtevoorkeur erg persoonlijk heb ik gemerkt. Zelf vonden wij het voor zo'n bezichtiging vaak bloedheet in huis, maar blijkbaar staat bij veel mensen de thermostaat op 20-21 graden. Wij voelen wij ons lekkerder bij 18 graden. Maar goed, terug naar het verbruik.

Onze 10 zonnepanelen hebben dit jaar iets meer dan 3300 kWh opgeleverd. In vergelijking tot vorig jaar is dat maar liefst 300 kWh minder, mede dankzij de lange winterperiode, het ontbreken van een lente en de druilerige zomer. Maar goed, het is wat het is. Hierdoor kwamen we dus net 300 kWh te kort voor nul op de elektra-meter.

Kijkend naar ons gasverbruik hebben we 1070 m3 verbruikt. Veel meer dan vorig jaar (750 m3), maar niet heel gek, aangezien ik geen rekening hield met de verkoop van onze woning. Ook qua gas hebben we namelijk flink gestookt in december, voor dezelfde reden als hierboven beschreven. Ondanks dat, zitten we nog steeds ruim onder de 1560 m3 toen we hier kwamen wonen. Zoals eerder al beschreven, niet gek voor een oud, gerenoveerd huis.

Hoe zullen de plaatjes eruitzien voor 2022? Eerlijk gezegd, heb ik nog geen flauw idee. Ik gok dat we op termijn veel minder gaan verbruiken. Ons nieuwe huis heeft meer dan 20 (nieuwe) zonnepanelen, waar wij dus al genoeg hebben aan 10 stuks. Het huis heeft energielabel A. Nog wel op gas (met vloerverwarming en radiatoren), maar dat gaan we aanpassen naar een warmtepomp (zeker omdat we overcapaciteit aan zonnepanelen hebben). Of we dat in 2022 al gaan doen, weet ik nog niet. Als het een simpele aanpassing is wel, anders doen we het later. Zoals ik hierboven al schreef, is onze warmtevoorkeur blijkbaar anders dan veel mensen. Dit gaan we niet opeens veranderen in ons nieuwe huis. Ik verwacht dus minder energieverbruik dan nu. Als we ook nog naar een warmtepomp kunnen, gaan we wellicht naar nul op de meter. Dat zou een mooie toekomstbestendige aanpak zijn, voor zowel onze portemonnee als het milieu.

Wat was jullie energieverbruik in 2021? Hoe hoog staat jullie thermostaat nu?

Hogere energieprijzen: wat betekent dat voor ons?

De energietarieven schieten de laatste tijd door het plafond. Door een mix van strenge winter, weinig voorraad en energietransisite gaan we hogere prijzen betalen voor onze energie. Flink hoger. Als side-note: ik hoor zelfs dat men in deze tijden elektriciteit maakt van gas en dat China en India zich opmaken voor gebruik van kolen. De wereld op zijn kop als je het mij vraagt. Zo wordt de jarenlange strijd tegen CO2 uitstoot vanzelf teniet gedaan.

Terug naar de energieprijzen. Waar ik in maart dit jaar nog een jaarcontract heb afgesloten van zo'n 22ct/kWh elektra en 78 ct/m3 gas, hebben we het nu over 42 ct/kWh en €1,70 per m3 gas. Had ik nu maar in maart een drie-jarencontract afgesloten. Maar goed, achteraf is alles gemakkelijk.

De gasprijs lijkt inmiddels wat te gaan dalen, maar nog niet heel veel. Ik was wel benieuwd wat dit voor onze maandlasten betekent. Immers, de energierekening bestaat niet alleen uit verbruik, maar op dit moment ook voor ruim 50% uit belastingen. Eens even rekenen:

• Op basis van ons jaarverbruik in 2020: 200 kWh elektra en 710 m3 gas
• Aangezien de winter tot ver in 2021 duurde, tel ik hier wat bij op. Ook was er dit jaar een stuk minder zon, dus onze zonnepanelen hadden minder opbrangst.
• Geschat totaal voor 2021: 800 kWh elektra en 1000 m3 gas
• Ons huidige maandbedrag staat op €70. Als ik de nieuwe pijzen gebruik (zie boven), kom ik uit op €177 per maand.

Zo, is dat nog eens een stijging! Maar liefst €107 per maand meer. Dat komt natuurlijk vooral door de gasprijzen. Ondanks dat de elektraprijzen ook zijn verdubbeld, hebben we vanwege onze zonnepanelen vrij weinig verbruik. Verder zijn de leveringstarieven verdubbeld en zie ik geen welkomstbonussen meer. Deze berekening is trouwens nog zonder nieuwe variabele energietarieven van de energieleveranciers, die ze per 1 januari mogen aanpassen. Aangezien die nog onbekend zijn, ben ik benieuwd hoe dat uitpakt. Aan de andere kant, kan dat nooit zoveel zijn als de stijging van de tarieven zelf ;-)

Ons energiecontract loopt pas af in maart 2022, dus we kunnen nu nog niet overstappen of het voor langere tijd vastzetten (als dat uberhaupt nog mogelijk is). Deze winter kunnen we nog gebruik maken van "goedkoop" gas en elektra, daarna wordt het bekijken hoe verder. Ondertussen gebruiken we fijn onze pelletkachel en gaan we door met isolatieklussen. Dat laatste proberen te versnellen is ook droomdenken van onze overheid, aangezien de meestel installateurs het komende jaar al vol zitten.

Van een energierekening van €177 per maand word ik natuurlijk niet blij, maar het is voor ons te dragen. Voor mensen met lage inkomens of met een klein en vast pensioen is het natuurlijk een heel ander verhaal. In deze mag onze overheid ook wel een handje meehelpen. Ik hoop dat de grootste piek is geweest en de boel wat stabiliseert.

Wat gaan jullie betalen met de nieuwe tarieven?

### update 16-10-2021 ###

Gisteren heeft de overheid bekendgemaakt een deel van de stijgingen in de energieprijzen te compenseren, zie hier. Ieder huishouden krijgt €230 belastingverlaging met daarbovenop nog een verlaging van de belasting op elektriciteit.

Verwarmen met gas, pellets of elektriciteit

De enorm koude periode afgelopen week bracht allerlei mooie schaats- en sneeuwplaatjes teweeg. Ondanks dat ik niet erg van winter hou, hebben we ook flink wat sneeuwpoppen gebouwd en gesleed met de kinderen. Met de koude temperaturen was het soms wel lastig om ons huis warm te houden. Naar aanleiding van mijn vorige artikel, was ik benieuwd naar wat kostentechnisch het meest efficiënt is om je huis te verwarmen.

Wij hebben drie manieren om te verwarmen: gas (cv), pellets (pelletkachel) en elektrisch (kacheltje). Wij hebben zelf (nog) geen warmtepomp, die berekening heb ik hier apart toegevoegd. De cv verwarmt alle radiatoren in huis, terwijl onze pelletkachel alleen de hele benedenverdieping verwarmt. Daarnaast verwarmt een elektrisch kacheltje zeer lokaal en inefficiënt. Het zal dus een lastige vergelijking worden. Voordat er allerlei reacties komen: ja, het is een bierviltje-berekening, dus er zal vast vanalles aan schorten.

Aannames

• Ik kijk puur naar huisverwarming, geen verwarming voor waterverbruik (douchen e.d.)
• Verliezen neem ik niet mee (pelletkachel heeft 98% efficiëntie, gasverbranding en verwarmingsbuizen hebben ook verlies)
• Elektriciteitsverbruik van een cv en pelletkachel neem ik als vergelijkbaar

Theorie

Na wat zoeken over hoe ik dit het beste kan berekenen, leek het me handig om simpel te beginnen, namelijk met wat natuurkunde-theorie. Op wikipedia kun je vanalles vinden over verbrandingswarmte en calorische waarde. De energetische waarde van een gas wordt uitgedrukt in megajoule per kubieke meter (MJ/m3). De energetische waarde van een vloeibare of vaste brandstof wordt uitgedrukt in megajoule per kilogram. Voor de vergelijking gebruik ik de calorische onderwaarde:

• Gas: 1 m3 = 31,65 MJ (zie wikipedia)
• Pellets: 4,9 kWh/kg (haal ik van de verpakking) = 17,6 MJ/kg
• Elektrisch: 1 m3 gas = 31,65 MJ = 8,8 kWh elektrisch

Omgerekend is er dus 1,8 kg pellets of 8,8 kWh elektriciteit nodig om dezelfde hoeveelheid energie te krijgen als met 1 m3 aardgas. Kijk, daar kunnen we wat mee.

Kosten

Uiteindelijk was ik benieuwd naar wat kostentechnisch het meest efficiënt is. Nu kun je niet simpelweg de verbruikskosten van de ene met de andere soort vergelijken. Er komen namelijk nog belastingen en andere kosten bij:

Gas:

• €0,77572 per m3 (incl. energiebelasting en ODE)
• €208 netbeheer en leveringskosten per jaar
• 1000 m3 gasverbruik per jaar = €983

Pellets:

• Om dezelfde energie als 1000 m3 gas op te wekken, heb je 1800 kg pellets nodig
• 1 kg pellets kost €0,33 (zelf ophalen) of €0,37 incl. levering
• Voor 1800 kg pellets is dat dus €589 (zelf ophalen) of €671 incl. levering

Elektrisch (kacheltje):

• Om dezelfde energie als 1000m3 gas op te wekken, heb je 8800 kWh nodig
• €0,22638 per kWh (incl. energiebelasting en ODE)
• €277 netbeheer en leveringskosten per jaar
• €558 korting op de energiebelasting per jaar
• Voor 8800 kWh is dat dus €1709

Elektrisch (warmtepomp):

• Om dezelfde energie als 1000m3 gas op te wekken, heb je 8800 kWh nodig
• Meteen COP (Coefficient Of Performance) van 4, heb je 2200 kWh nodig
• €0,22638 per kWh (incl. energiebelasting en ODE)
• €277 netbeheer en leveringskosten per jaar
• €558 korting op de energiebelasting per jaar
• Voor 2200 kWh is dat dus €217

Met deze versimpelde berekening zie je dus, dat verwarming met pellets flink goedkoper is dan gas of een elektrice kachel. Voor gas komt dat door de hoge energiebelasting, voor de elektrische kachel door de inefficiënte energieomzetting. Een warmtepomp wint het in alle gevallen door de hoge energie-efficiëntie. Hieronder de vergelijking in een plaatje.

Nu kost een pelletkachel natuurlijk wel wat extra in aanschaf, maar dat is vergelijkbaar met een cv-kachel. Het enige nadeel is dat het (in ons geval) alleen de onderverdieping verwarmt. Daarentegen is het wel "gezellige" warmte. Een warmtepomp is ook een aardige investering, maar verdient zich (in een goed geïsoleerd huis) meestal al snel terug. Het grote elektraverbruik voor verwarming zou je ook kunnen reduceren met zonnepanelen. Maarja, dan moet je er wel even 30 stuks op je dak leggen (zo'n €10k investering).

CO2

Nu hoor ik de reacties al, "een pelletkachel is vervuilend voor het milieu!". Dat blijkt dus niet helemaal te kloppen. De pellets worden gemaakt van afvalhout/schaafsel dat toch al zou wegrotten of worden verbrand. Als je daarnaast kijkt naar de CO2 uitstoot (emissiefactoren inclusief productie/voorketens en verbranding), krijg je:

• Aardgas: 1,884 kg CO2 per m3
• Pellets: 0,035 kg CO2 per kg. Voor 1 m3 aardgas was 1,8 kg pellets nodig (zie boven), dus 0,063 kg CO2
• Elektriciteit (kacheltje, grijze elektra): 0,556 kg CO2 per kWh. Voor 1 m3 aardgas was 8,8 kWh elektriciteit nodig (zie boven), dus 4,89 kg CO2
• Elektriciteit (warmtepomp, grijze elektra): 0,556 kg CO2 per kWh. Voor 1 m3 aardgas was 2,2 kWh elektriciteit nodig (zie boven), dus 1,22 kg CO2

Aardgas zorgt dus voor 30 keer en (grijze) elektriciteit voor een kacheltje voor 77 keer zoveel CO2 uitstoot dan pellets! Je kunt natuurlijk ook zonnepanelen of groene stroom gebruiken, maar die laatste is vaak gewoon grijze stroom die 'vergroend' is (al gebeurt dat wel steeds minder). Als je vervolgens deze link bekijkt, zie je dat een pelletkachel factoren minder fijnstof uitstoot dan de banden van een elektrische auto.

Conclusie

Het gebruik van pellets voor verwarming is prima aan te raden. Het heeft zelfs vele malen lagere kosten en CO2 uitstoot dan gas of elektriciteit. Dat verraste mij echt.

Hoe verwarmen jullie je huis?

---- update 15-02-2021 ----

Uit een opmerking beneden blijkt, dat er wat onduidelijkheid over het elektrisch verwarmen. Zoals ik hierboven beschreef, gaat dit over een elektrisch kacheltje, niet over een warmtepomp. Een warmtepomp heeft een COP van 3 of 4, waardoor het elektrisch verbruik lager is. Inmiddels heb ik de (basis)berekening voor een warmtepomp toegevoegd en het plaatje geupdate.

De data uit de links in de CO2 paragraaf verzin ik niet zelf, deze komen ook terug op verschillende andere websites. De data laat zien dat qua CO2 uitstoot een pelletkachel schoner is dan aardgas. Qua fijnstof wil het niet zeggen dat een pelletkachel schoner is dan andere energiebronnen, de tweede link laat puur het fijnstofgehalte zien van een pelletkachel t.o.v. andere energie- en transportmiddelen.

Energiekosten omhoog

Vorige maand kreeg ik een mail van onze energieleverancier dat een aantal energiekosen gingen veranderen. Nu rijst ons energieverbruik met buiten -10gr C toch al de pan uit, maar het ging om stucturele posten. Aangezien onze overheid had beloofd elektra goedkoper te maken en gas duurder, was ik benieuwd of ze hun woord hebben gehouden.

Elektra:

• Netbeheer: van €230,81 naar €250,81 (+9%)
• Energiebelasting per kWh: van €0,11822 naar €0,11408 (-4%)
• ODE per kWh: van €0,03303 naar €0,0363 (+10%)
• Vermindering energiebelasting: van -€527,62 naar -€558,56 (-8%)

Gas:

• Netbeheer: van €175 naar €181,52 (+4%)
• Energiebelasting per m3: van €0,40301 naar €0,42176 (+5%)
• ODE: van €0,09378 naar €0,10297 (+10%)

Wat zie ik nu:

• Netbeheerkosten stijgen flink
• Energiebelasting is voor elektra gedaald en voor gas gestegen
• Opslag duurzame energie (ODE) stijgt maar liefst 10%
• Vermindering energiebelasting stijgt voor elektra

De overheid lijkt zich dus aardig aan haar woord te houden. Om te zien wat het echt doet, kijk ik ook naar wat het betekent over ons verbruik. De kosten voor elektra nemen per jaar af met €14 en de kosten voor gas toe met €29, effectief dus een toename van €15.

Absoluut gezien valt het dus mee. Wat me wel tegenvalt, is dat we de verduurzaming in feite zelf betalen met een 10% hogere ODE. Dan ben je dus goed bezig, wordt er nog een verhoging door je strot geduwd doorgevoerd. Dat motiveert niet echt in de verduurzaming (daarnaast is een groot deel van de kosten belasting ipv verbruik).

Komende maand mogen we weer overstappen qua energieleverancier, eens kijken of daarmee nog iets te winnen valt.

Hoe gaat het met jullie energieverbruik in deze bizar koude periode?

90 zonnepanelen erbij dan maar?

Vanaf januari 2021 kost het aanvragen van een definitief energielabel zo'n €190. Dat is maar liefst gemiddeld 25 keer duurder dan nu. Om die reden was ik vandeweek aan het bekijken wat ons energielabel nu zou zijn.

Toen we ons huis kochten in 2017 (vrijstaand, 1950, weinig geisoleerd) had het label F. Dat wisten vantevoren, we hadden een opknaphuis. Na het overal plaatsen van HR++ glas, wat simpele isolatie her en der, een pelletkachel en zonnepanelen zijn we van €240 naar €70 per maand aan energiekosten gegaan.

Ondanks dat we doorgaan met isoleren, ben ik ook kritisch over verdere besparingen, zowel voor onze portemonnee als voor het klimaat. Ten eerste is 800-900m3 gasverbruik al bizar weinig voor een vrijstaand huis uit 1950 met een gezin van vier. Ten tweede zie ik alle landen om ons heen juist aan het gas gaan. Maar goed, dat is een andere discussie.

Op de website www.energielabelvoorwoningen.nl kun je je voorlopige energielabel bekijken met daarbij ook de impact van maatregelen op je label. Na bovenstaande wijzigingen zitten we nu tussen E en D. Als we alle isolatiestappen doen die we gepland hebben, komen we maximaal op C label uit. Navraag leert dat de regels rond het enegielabel vorig jaar zijn veranderd, waardoor sommige bestaande (lees: oude) huizen zelfs achteruit zijn gegaan. Lekker is dat.

Wat mij door een typefout opviel, was dat er iets geks gebeurt met het toevoegen van zonnepanelen. Wat blijkt: als we vanaf nu helemaal niets doen aan isolatie, maar 144 m2 aan zonnepanelen (90 stuks) erbij zetten, kom ik gelijk uit op energielabel A. Dat geloof je tch niet?! Dus als we 90 zonnepanelen van de goedkoopste tweedehands troep kopen en aansluiten, zitten we opeens op energielabel A. Of het is een fout in de rekenmethode van het RVO, of het energielabel is lek. Hopelijk het eerste, aangzien je anders voor nog geen €7000 een energielabel A kunt 'kopen'.

Het nieuwe energielabel heb ik trouwens nog niet definitief aangevraagd. Ik wil eerst even weten wat onze gemeente hiermee doet rond de WOZ waarde. Anders hebben we straks mooi geïnvesteerd in allerlei isolatie (voor eigen warmte, portemonnee en beter milieu) en kun je als bedankje nog eens flink meer belasting betalen door een veel hogere WOZ waarde. Naast het wijzigen van de regels rond het energielabel, zou dat nog een voorbeeld zijn van demotivatie van burgers om mee te doen in de energietransitie.

Hoe gaan jullie om met het energielabel en de waarde van je huis? Motiveert het jullie wel om stappen te zetten?