Nieuwe box 3: bommetje onder (dividend)beleggen

Afgelopen vrijdag kwam het kabinet met een grote aanpassing op de vermogen-rendement-heffing (of VRH). Jubelend stond er in kranten en op internet: mensen hoeven vanaf 2022 tot €440.000 (partners zelfs tot €880.000) geen vermogensbelasting meer te betalen. Jahooooo!

Misschien ben ik wat achterdochtig, maar de argwaan bekroop me gelijk al. Waarom zo'n groot bedrag? Wie gaat dat betalen? En ja hoor, even daarna kwamen al wat andere geluiden naar boven, zo ook besproken door mede-bloggers Geldnerd en CheesyFinance. De maatregel is namelijk "budgetneutraal" zoals de overheid dat noemt. Oftewel: een andere groep mensen (in dit geval beleggers en huizenmelkers) gaan de maatregel betalen. Laten we hieronder eens kijken naar het nieuwe plan en wat het betekent.

Het nieuwe plan

• Vanaf 2022 geldt fiscaal een realistisch rendement over vermogen
• Twee categorieën: spaargeld en overige bezittingen (zoals beleggingen)
• De eerste €400 aan rendement zijn vrij van belasting (heffingsvrije inkomen)
• Over alles boven deze €400 betaal je 33% belasting (i.p.v. 30% nu)
• De huidige drempel van €30.846 per persoon blijft gelden. Echter (NIEUW!), kom je 1 euro uit boven de vermogensdrempel van €30.846, dan rekent de fiscus over het gehele bedrag het rendement mee (zie hier en hier)

Het plaatje hieronder (bron: NOS) geeft het mooi weer.

Ter vergelijking, nu is het fictieve rendement (zie belastingdienst):

• Tot en met € 71.650: 1,935% (schijf 1)
• Vanaf € 71.651 tot en met € 989.736: 4,45% (schijf 2)
• Vanaf € 989.737: 5,6% (schijf 3)

Voorbeeld:

• Je hebt €50k aan spaargeld, dus boven de vermogensdrempel
• Je fictieve rendement over de hele €50k is €45 (0,09%)
• Dat ligt onder de €400 vrijgestelde inkomen, dus betaal je geen belasting
• In het huidige stelsel betaal je: €50k - drempel = €19.136 x 1,935% * 30% = €111

Dat lijkt dus mooi meegenomen. Er zitten echter dikke adders onder het gras:

Rendement over gehele vermogen

Als je met beleggingen €1 boven de drempel (€30.846) uitkomt en meer dan €400 aan rendement hebt, betaal je belasting over het rendement van je gehele vermogen. Dus niet zoals nu, dat je de vermogensdrempel eraf mag trekken. Nee, gelijk over je hele vermogen. Dat tikt dus lekker aan.

Beleggers betalen de rekening

Voor beleggingen wordt een fictief rendement genomen van 5,33%. In het huidige stelsel werd dit fictieve rendement pas aangenomen vanaf €980k en was er nog de vermogensdrempel. "Wij beleggers" gaan dus de rekening betalen van dit nieuwe stelsel. Sterker nog: als je niet kijkt naar koerswinst en uitgaat van ongeveer 5% dividendrendement, betalen we dus 33% belasting over het dividend (!!)

Voorbeeld:

• Je hebt 50k aan beleggingen, dat is boven de vermogensdrempel
• De fiscus gaat uit van 5,33% rendement, dus €2665
• De eerste €400 rendement is belastingvrij, dus hou je €2265 over
• Daar betaal je 33% belasting over, dus €747
• Dat is dus 6,7 keer zoveel als in het huidige stelsel!

€440.000 is niet €440.000

Het bedrag van €440k is arbitrair gekozen. De eerste €400 aan rendement is namelijk belastingvrij, bij de huidige rente van 0,09%. Als de rente stijgt naar zeg 1,5% dan bereik je dit al met €27k aan spaargeld. Het voorstel zegt daarom, dat de drempel meestijgt als de rente stijgt. Het lijkt me echter dat de overheid geen volatiel systeem wil hebben qua belastinginkomsten. Ook is het onduidelijk wat er gebeurt als er negatieve rente is.

Opmars voor eigen huis naar box 3?

Al speculerend trek ik de puntjes alvast door: de enige reden (in mijn ogen) dat je €440k per persoon vermogensvrij mag hebben, is de opmars om je huis naar box 3 te verplaatsen. Al jaren zijn de grote hypotheek- en pensioengelden een doorn in het oog van de politiek. Als dan de rente stijgt, zijn er "vermogen"-inkomsten boven de drempel en wordt de woningwaarde opeens een melkkoe. Misschien ben ik sceptisch (al eerder schreef ik hierover), maar we gaan het zien.

Hoe zit het met pensioenen?

Iedere maand wordt een deel van mijn salaris overgemaakt naar mijn pensioenfonds. Deze belegt hiermee voor de lange termijn. Precies zoals ik zelf ook doe dus. Wordt dit "potje" straks ook aangemerkt als beleggingen (of overige)? Laten we hopen dat het zover niet komt. 

Wat betekent dit voor ons?

Alle getallen moeten nog landen, maar het voelt als een bommetje onder het (dividend-groei) beleggen in Nederland. Zodra je boven de (lagere) vermogensdrempel uitkomt, betaal je opeens 1,76% (33% x 5,33%) over al je beleggingen. Als ik niet kijk naar koerswinst (of -verlies), maar alleen uitga van 5% dividend, dan betekent het simpelweg dat wij 33% belasting gaan betalen over ons ontvangen dividend. Oftewel, dat we 33% meer tijd nodig hebben om financieel onafhankelijk te worden!

In het oude stelsel zouden we boven de €71k ook 30% belasting betalen over 4,45% fictief rendement. Echter dat was inclusief aftrek van een heffingsvrij vermogen. Als fiscale partners is die grens nu bereikt bij €205k, straks al bij €62k.

Al met al raakt het ons plan behoorlijk. Komende tijd ga ik kijken hoe het door de regering verder wordt getrokken en wat ik er in ons masterplan mee ga doen.


Worden jullie plannen hierdoor ook hard geraakt?

Hoog-dividend versus dividend-groeiers

Een aantal keer kreeg ik de opmerking om meer stabielere dividend-groeiaandelen te kopen, in plaats van hoog-dividendaandelen. Ondanks dat dividendgroeiers op termijn meer inkomsten genereren (zie deel 2 van mijn Masterplan), blijf ik (zeker in het begin) geïnteresseerd in hoog-dividend aandelen. Ze leveren mij nu namelijk veel dividend op. Is dat op termijn verstandig? Tijd voor een vergelijking.

Vergelijking

Stel je hebt drie soorten aandelen:

• A: 10% dividend, 0% dividendgroei per jaar (hoog-dividend, geen groei)
• B: 3.5% dividend, 5% dividendgroei per jaar (middel-dividend, middel groei)
• C: 2% dividend, 10% dividendgroei per jaar (laag-dividend, hoge groei)

En je maakt de volgende scenario's:

1. Eenmalig €1000 inleggen, dividend laten uitkeren
2. Eenmalig €1000 inleggen, dividend 20 jaar herbeleggen
3. Eenmalig €1000 + maandelijks €500 inleggen, dividend 20 jaar herbeleggen

Hierin heb ik voor het gemak geen koersstijging meegenomen, en kijk ik alleen naar het dividend. Dan krijg je onderstaande plaatjes (bovenste rij dividend met de drie scenario's, onderste rij cumulatief ontvangen dividend).

Zoals te zien is, zorgen dividend-groeiaandelen op termijn altijd voor meer dividend dan hoog-dividendaandelen. Cumulatief gezien (totale ontvangen dividend) kan het best even duren voordat je meer dividend ontvangt met dividend-groeiaandelen. Dit komt omdat het ontvangen dividend bij hoog-dividendaandelen in het begin groter is dan bij groeiaandelen.

Koersgroei

In bovenstaande vergelijking heb ik koersgroei niet meegenomen. Dit heeft echter wel impact op hoeveel aandelen je kunt kopen met het herbelegde dividend. Stel dat de koersgroei even hard stijgt als de dividendgroei. Als ik dit meeneem in het laatste scenario:

Aandeel A: 10% dividend, 0% dividendgroei, 0% koersgroei

Aandeel B: 3.5% dividend, 5% dividendgroei, 5% koersgroei

Aandeel C: 2% dividend, 10% dividendgroei, 10% koersgroei

Scenario 3: eenmalig €1000 + maandelijks €500, dividend 20 jaar herbeleggen

Dan krijg ik onderstaand plaatje.

Hmmm....dit ziet er opeens een stuk minder rooskleurig uit voor dividend-groeiaandelen. Het duurt maar liefst 36 jaar(!) voordat dividendgroeiers meer dividend leveren dan hoog-dividendaandelen. Cumulatief gezien leggen ze het helemaal af tegen de hoog-dividendaandelen.
Doordat in deze vergelijking de koers meegroeit met de dividendgroei, kun je hetzelfde aantal aandelen van je herbelegde dividend kopen als bij je eerste inleg (je vermogen stijgt ieder jaar met 10%, maar de koers van het aandeel ook). Bij aandelen die qua koers gelijk blijven, kun je steeds meer aandelen kopen (je vermogen stijgt ieder jaar met 10%, maar de koers van het aandeel niet). 

Als je kijkt naar het vermogen, dan groeit dit bij dividendgroeiers mee met de dividend- en koersgroei, terwijl het vermogen bij hoog-dividendaandelen stilstaat vanaf het moment dat je het niet meer investeert (dividend en koersgroei staan immers stil). Je uiteindelijke vermogen is dus veel groter met dividend-groeiers.

Hier zie je dus het "negatieve" effect van koersstijgingen op het dividend. Zoals ik bij de risico's van mijn Masterplan schreef, zou je als dividend-groeibelegger liever af en toe koersdaling hebben dan koersstijging. Daarentegen is koersstijging natuurlijk altijd positief voor je vermogen.
In mijn Masterplan heb ik koersgroei niet meegenomen. Als de koersen komende 10 jaar blijven stijgen, betekent het dus dat ik minder dividend ontvang dan verwacht. Als dit zo uitpakt, zal ik dus een deel van ons vermogen moeten opeten (zie hier) in plaats van alleen te kunnen leven van dividend. Nog steeds geen slecht scenario :-) Als er af en toe een flinke correctie komt, zal dit effect meevallen.

Risico's

Hoe hoger het rendement, hoe meer risico. Zo ook voor hoog-dividendaandelen. Dit zijn vaak wat riskantere aandelen dan dividendgroeiers. De koers kan flink fluctueren, ze hebben vaak een hogere payout-ratio (verhouding dividend versus winst) met daarmee een meer onzekere toekomst. Dividendgroeiers zijn vaak grote, stabiele bedrijven met jarenlange stabiele bedrijfsvoering. Die zullen dus niet zomaar omvallen (al zijn de laatste tijd voldoende voorbeelden waar het minder goed afloopt, denk aan General Electric).

Conclusies

• Zonder koersgroei in beschouwing, leveren dividend-groeiaandelen op termijn altijd meer dividend dan hoog-dividendaandelen.
• Met koersgroei in beschouwing, leveren hoog-dividendaandelen meer dividend dan dividend-groeiaandelen.
• Aandelen met gemiddeld dividend en gemiddelde groei presteren vrijwel altijd slechter dan de andere twee. Ik kan me dus beter richten op de laag-dividend / hoge-groei.
• Hoog-dividendaandelen zorgen voor een dividend-boost aan het begin van je portfolio.

Bovenstaande is de reden, dat ik af en toe hoog-dividendaandelen koop. Klopt, het is een risico (omvallen, verlagen van dividend) en de koers stijgt vaak veel minder hard (of helemaal niet). Maar ze zorgen wel voor een mooi dividend in de beginperiode van mijn portfolio, waarmee ik nieuwe groei-aandelen kan kopen.

Mocht ik nog ergens wat gemist hebben, dan zie ik dat graag in de comments voorbij komen. 


Nemen jullie ook weleens hoog-dividendaandelen in je portfolio? Of kies je echt alleen voor dividend-groeiers?

Losse aandelen of ETF's?

Op internet zie ik vaak discussies over losse aandelen versus ETF's. Een ETF (Exchange Traded Fund) is een beleggingsfonds die een bepaalde index (mandje met aandelen) volgt. De precieze definitie kun je op wikipedia vinden. Een ETF kan vanalles volgen, een index van een specifiek land (AEX of DAX bijvoorbeeld) of een thema-index (zonne-energie, robotica, etc). Een ETF is over het algemeen een passief fonds, met lage kosten. Hieronder een korte vergelijking tussen ETF en losse aandelen.

Voordelen van ETF's:

• Spreiding, dus minder risico als een bedrijf failliet gaat of dividend verlaagt
• Minder werk aan selectie (alhoewel er tegenwoordig erg veel ETF's zijn)
• Lage beheerskosten
• Meestal lagere volatiliteit (al durf ik dit in twijfel te trekken. De laatste dagen dalen ETF's even hard mee met de markt)

Nadelen van ETF's:

• Meer beheerskosten dan losse aandelen
• Geen eigen selectie van aandelen
• Over het algemeen lager dividend dan individuele aandelen
• Lagere dividendgroei

Bij dividend-groeibeleggers (DGI, Dividend Growth Investing) zie je vaak een samenstelling van veel individuele aandelen. In feite maken deze beleggers hun eigen index. Aan de andere kant zie je veel beleggers die veel of alleen in ETF's beleggen. De vraag die ik ook kreeg: waarom beleg je niet meer in ETF's?

Omdat de discussies al eindeloos zijn, ga ik deze hier niet herhalen. De laatste twee nadelen (dividend en dividendgroei) maken, dat ik voor een deel kies voor losse aandelen. Ik zie echter ook de voordelen in van ETF's (spreiding). Omdat getallen vaak het echte plaatje laten zien, heb ik zelf een vergelijking gemaakt, voor mijn doel (inkomsten voor later). In alle scenario's geldt: €20k eenmalige inleg, maandelijks €500 inleg, alle dividend wordt herbelegd tot mijn 58e (zie ook mijn Masterplan).

Scenario 1: individuele aandelen (0% koersstijging per jaar)

• 3,5% dividend, 6% dividendgroei per jaar
• Na 20 jaar: €38k dividend per jaar (€346k vermogen)

Scenario 2: ETF (0% koersstijging per jaar)

• 3,5% dividend
• Na 20 jaar: €7,5k dividend per jaar (€214k vermogen)

Scenario 3: ETF (7% koersstijging per jaar)

• 3,5% dividend
• Na 20 jaar: €3,8k dividend per jaar (€452k vermogen)

Scenario 4: individuele aandelen (7% koersstijging per jaar)

• 3,5% dividend, 6% dividendgroei per jaar
• Na 20 jaar: €15k dividend per jaar (€550k vermogen)

Tja, wat moet ik er nog meer van zeggen? Zowel qua vermogen als dividend streven dividend-groeiaandelen ETF's voorbij. En niet een beetje ook: met 7% koersstijging per jaar (langjarig gemiddelde op de beurs) heb ik op mijn 58e een ton meer aan vermogen, met 4 keer zoveel dividend-inkomsten per jaar. Met 0% koersstijging per jaar is het verschil zelfs €130k met meer dan 5 keer zoveel dividend-inkomsten per jaar. Omdat het dividend blijft doorgroeien, wordt het verschil alleen maar groter.

Conclusies: 

• Dividendgroei is een enorme katalysator voor dividendinkomsten en vermogensgroei
• Als ik mijn eigen mandje met dividend-groeiaandelen samenstel, heb ik uiteindelijk veel meer vermogen en dividend-inkomsten dan een ETF. De volatiliteit zal misschien wat groter zijn, maar door de eigen spreiding zal dit meevallen.

Stellen jullie ook je eigen mandje met groeiaandelen samen?

Mijn Masterplan (1/4) - inkomsten en uitgaven

Dit is deel 1 (van 4) van mijn Masterplan. Een lange post, maar wel de moeite waard om door te nemen, aangezien het de basis is van mijn masterplan. Wij willen graag stoppen met werken op ons 58e (over het waarom later meer). Dat is 10 jaar voor de huidige AOW-leeftijd. Tegen die tijd staat deze wellicht op 70 jaar, dus zeg dat het inkomsten-gat 12 jaar is. Toen ik dit plan maakte, was ik 38, dus hadden we nog 20 jaar om het te realiseren. Hoe gaan we het voor elkaar krijgen om dat gat te vullen zonder AOW of ander pensioen?

In de basis kan dat op drie manieren:

1. Voldoende vermogen opbouwen en dat vermogen langzaam opeten
2. Voldoende inkomsten genereren om alle uitgaven tegen die tijd te dekken
3. Een combinatie van 1 en 2

Inkomsten en uitgaven

De vraag die ik me dan eerst moet stellen is: wat zijn onze uitgaven per maand en hoe groot zijn die als we 58-70 zijn? Even op een rijtje:

• We hebben nu netto zo'n €4000 per maand nodig (klinkt veel maar dit is alles erop en eraan). Dit is inclusief verrekening met toeslagen, HRA etc.
• Met een inflatie van 2% per jaar, is dat over 20 jaar €6000 per maand (nodig)
• Maarrr....over 20 jaar hebben we geen hypotheek meer, geen kinderopvang etc. Verder tanken we dan minder (geen woon-werkverkeer), minder boodschappen omdat de kinderen het huis uit zijn etc. Totaal ongeveer €2200 minder.
• Dan hebben we dus €3800/maand nodig om rond te komen. Dus €45.600 per jaar. 
• Plus nog wat vakantie, afgerond dus ongeveer €50.000.

Waar gaan we dat in hemelsnaam vandaan halen?? 

Inkomsten opties

Laten we de drie opties er eens bijpakken:

Optie 1: voldoende vermogen opbouwen en dat vermogen langzaam opeten
Als we 12 jaar lang €50k per jaar nodig hebben, hebben we €600k nodig om het 12 jaar uit te houden. Dat is een flinke smak geld. En na 12 jaar is het een aardig deel op (in het begin krijg je nog veel rente op €600k maar ook dat slinkt snel). De komende 20 jaar €600k bij elkaar sparen/beleggen, betekent €30k per jaar. Het kan, maar dat wordt wel 20 jaar op een houtje bijten.

Een andere optie is om tegen die tijd ons (afbetaalde) huis te verkopen (waarde nu rond €400k) en dat vermogen gebruiken. Dan hoeven we nog maar €200k zelf te sparen, dus €10k per jaar. Dat klinkt al schappelijker, al moeten we daarna nog wel ergens wonen, dus zitten we weer vast aan maandlasten.

Al met al een geldige optie, maar geen aantrekkelijke. Ik wil best 20 jaar vermogen opbouwen, maar niet om na 12 jaar alles verdampt te zien.

Optie 2: voldoende inkomsten genereren om alle uitgaven tegen die tijd te dekken
Meer inkomsten genereren dan uitgaven kun je op allerlei manieren bereiken. Ik kan er een baantje bij houden, mijn vrouw kan blijven werken, we kunnen veel minder uitgeven (consuminderen). Maar eigenlijk wil ik een passieve inkomstenbron genereren. Hoe wil ik dit bereiken? Via dividend-groeibeleggen.

Voordat mensen gillend wegrennen vanwege beleggen: in een latere post zal ik meer uitleg geven over risico's van deze methode, inclusief voorbeelden.

Wat is dividend-groeibeleggen in het kort: je koopt aandelen van bedrijven, die regelmatig (maandelijks of per kwartaal) dividend uitkeren. Ze keren niet alleen dividend uit, ze verhogen het ook nog eens regelmatig. Het verkregen dividend beleg ik weer opnieuw in dividend groeiaandelen. De combinatie van dividend + herbeleggen + regelmatige verhoging wordt compound interest genoemd, of rente-op-rente effect. Het dividend dat je ontvangt, brengt weer eigen rendement op en groeit zo steeds verder door. Groeigeld dus!

Na verloop van jaren ontstaat een sneeuwbal, waarbij het opgebouwde vermogen zoveel dividend genereert, dat je ervan kunt leven. Aangezien er ook inflatie zal zijn, is het doorgroeien van dividend hierin een ideale uitkomst. In een volgende post zal ik wat concrete voorbeelden geven hiervan.

Samenvatting: dividend-groeibeleggen kan voor passief en groeiende inkomsten zorgen. Deze blog heet niet voor niets "groeigeld", dus dit is de ideale manier waarop ik ons vermogen en inkomsten wil laten groeien.

Optie 3: een combinatie van 1 en 2
Hoe zit het dan met optie 3? Tja, er zal vast links en rechts wat tegenzitten, of misschien besluit ik op een moment dat genoeg genoeg is. Dan heb ik niet voldoende dividend-inkomsten opgebouwd om van te leven, maar kan ik wel het vermogen langzaam opeten. 

In Amerika hebben ze de 4% regel. Samengevat betekent het, dat als je 4% van je vermogen opneemt om van te leven, je vermogen in principe oneindig in tact blijft (6% beursrendement min 2% inflatie). Als €50k 4% is, dan is 100% dus €1.25 miljoen. Dat lijkt me iets teveel van het goede om op te bouwen.

Optie 3 is dus een middenweg tussen optie 1 en 2. Een soort fallback scenario.

Samenvatting

We hebben over 20 jaar (inmiddels 19) minimaal €50k per jaar aan inkomsten nodig om goed rond te komen. Dit wil ik bereiken met dividend-groeibeleggen (optie 2). 

In mijn volgende post (deel 2) ga ik meer de diepte in over hoe dividend-groeibeleggen werkt.