19 februari 2024

Scheiding en lenen aan familie

Afgelopen maand hebben we in privé-sfeer wat gerommel gehad, waarover ik hier nog niet heb verteld. Mijn zwager/schoonbroer is namelijk afgelopen maand gescheiden. Het rommelde al wat langer in hun relatie, daarover ga ik geen details vrijgeven. Ook hieronder heb ik een aantal zaken zo abstract mogelijk weergegeven. Hoe dan ook, het ging op een moment niet langer en hebben ze de knoop doorgehakt om uit elkaar te gaan. Vrij jammer als gezin, met jonge kinderen.

In de tussentijd mondde het besluit uit in wat meer geruzie, dus uiteindelijk werd het een heel getouwtrek over kinderen, financiën en wie wat krijgt. "Cd van jou, cd van mij", zeg maar.

Omdat ik best goed ben met overzicht en financiën, heb ik een tijd geleden met hem samengezeten om overzicht te creëren en uiteen te zetten wat er aan inkomsten en vaste lasten is, wat hij straks nodig heeft en wat dan een handige verdeling is. Ik had weinig zin om hun hele administratie in te zien, maar deed het vooral om hem te helpen.

En dan vallen er soms wat verrassingen uit de kast. Ten eerste hebben ze een aantal jaar geleden hun hypotheek verhoogd om een verbouwing te bekostigen. Prima, dat kan. Alleen zonder enige vorm van aflossing betekent het nu wel dat er vrijwel nul overwaarde is, maar wel hogere maandlasten. In deze situatie maakte dat de verdeling wat gemakkelijker, want nul overwaarde betekent nul te verdelen. Alleen resulteerde het in nogal wat discussie over wie er wilde/kon blijven wonen en wie niet. Immers, in je eentje een nieuw huis kopen zonder overwaarde lukt tegenwoordig bijna niet meer. Met daarnaast nog een lease-auto krijg je al gauw €60-80k minder aan hypotheek en voor €220k koop je tegenwoordig net een schuurtje (waar zij wonen in ieder geval).

Ten tweede was er geen spaargeld. Gewoon niet. Nul, niks, nada. Dat vond ik nog het meest schokkende. Je bent meer dan 20 jaar samen, hebt samen een gezin en een huishouden, allebei redelijk opgeleid. En dan is er nul spaargeld. Gewoon niets. "HOE DAN?!", dacht ik vaak, in hoofdletters. Ik kon er gewoon echt niet bij. Dan heb je in mijn ogen dus al die jaren van maand naar maand geleefd en met lease auto's eigenlijk boven je 'stand' geleefd (ik hou niet van dat woord, omdat het een soort 'klasse' zou kunnen aangeven, maar jullie begrijpen wat ik bedoel). Met mijn vrouw hebben we het ook regelmatig besproken en we snapten er echt niets van. Je kinderen gaan later studeren, schoolreisjes maken, je cv-ketel gaat kapot, weet ik veel, daar moet je toch minimaal iets voor opzij leggen? Al is het maar €50 per maand. Maar echt helemaal niets! Je merkt het, ik kan er nog steeds niet bij. Laatst sprak ik ook nog twee stellen, die gescheiden zijn en ook daar was tijdens de scheiding geen spaargeld. Als dit tekenend is voor doorsnee Nederland, dan snap ik wel dat sommige gezinnen net het hoofd boven het water kunnen houden. Maar goed, het grote voordeel van geen overwaarde of spaargeld is, dat je je snel klaar bent met verdelen. Dan gaat het dus alleen over de waarde van spullen. Daar waren mijn zwager en zijn ex ook snel klaar mee.

Het nadeel is, dat er geen enkele ruimte was voor een mediator, advocaat of notaris. Ik ken de precieze getallen niet, maar je bent zo een paar duizend euro kwijt voor een mediator-proces. Dat brengt mij bij het volgende punt: stel nu dat hij met de vraag zou komen of hij geld kan lenen voor de mediator of notaris, zouden wij dat dan doen? Ik ben daar normaal gezien vrij duidelijk in: ik leen liever geen geld aan familie. Niet omdat wij asociaal zijn, maar dat geeft grote kans op gedoe. Terugbetalen, dan lukt het een keer niet, wat gemor, wrijving, ruzie, etc. Als er ruim 20 jaar lang geen spaargeld is, waar gaat hij dan een paar duizend euro van terugbetalen en hoe lang gaat dat duren? Het is en blijft familie, dus dat wil ik liever voorkomen. Aan de andere kant, omdat het familie is, voel ik me wel verplicht om te helpen. Lastig dus.

Ze zijn inmiddels gescheiden en hebben daarbij iemand ingeschakeld, maar hoe en wat precies qua kosten weet ik niet. Misschien heeft hij ergens anders geld geleend, maar (nog) niet bij ons. Hoe dan ook heeft het bij ons best wel wat ogen geopend over onze financiële situatie (relativerend) en hoe wij samen met zoiets zouden omgaan. Ik wil eigenlijk in zo'n situatie helemaal niet in andermans portemonnee kijken, laat staan bij familie. Maar het was op dat moment hetgene waar ik het meeste mee kon helpen.


Zouden jullie geld lenen aan familie?

16 opmerkingen:

Anoniem zei

>> stel nu dat hij met de vraag zou komen of hij geld kan lenen voor de mediator of notaris, zouden wij dat dan doen?

In zo'n specifieke vraag als een mediator zou ik zeggen: ik betaal het voor je en er verder niet meer over hebben.

Wieteke zei

Ik kan me ook zo verbazen over het gebrek aan een kleine buffer. Idd voor reparaties maar vooral ook voor dingen als de schoolkosten van je kinderen, het beugeltraject dat de meeste kinderen doorlopen tegenwoordig. Gewoon voor het leven eigenlijk.

En als je echt van het minimum moet leven kan ik dat nog begrijpen, dan is die ruimte er gewoon niet, maar met private lease auto's (zakelijk lease drukt namelijk niet op je hypotheek mogelijkheden), en een koophuis zou je verwachten dat er na 20 jaar toch wel wat opzij is gezet. Dat huis moet tenslotte ook onderhouden worden.

Zelfs met een goede buffer kan scheiden best heel makkelijk gaan als je elkaar nog wat gunt.

Anoniem zei

Very good point and a hard one to manage. Depends on the family culture but sometimes people expect you to be for there for the family in any circumstances. However, why should you help a person who never thinks and saves for the future. You also know to lease the latest model Tesla but you choose to live modestly and save for the situations like this. It gets much more complicated when your in-laws (or your own parents) do the same. What if they come to the point where you need to support them and they have nothing for their retirement times. Should you support them? Or think that this is their own stupidity. Very complex situation.

Mr Groeigeld zei

@anoniem: een mediator kost zo'n €100-150 per uur en daar ben je echt niet in een uurtje klaar helaas.

Mr Groeigeld zei

@Wieteke: blijkbaar denken veel mensen daar anders over en houden ze nul/weinig buffer aan. Iedereen moet het voor zich weten natuurlijk, maar ik zou er van wakker liggen.

Dat laatste is ook erg belangrijk. Als het echt zakelijk wordt of een vechtscheiding, gaat het vaak alleen nog over geld.

Mr Groeigeld zei

@anoniem: yes, it's a complex situation. I am willing to borrow max €2000-3000, but then a realistic payback plan for the next 5 years must be present.

Luckily for me, I have never been in such a situation with my parents. The older someone gets and when nothing bad has happened, the more I would rely on that person making good choices.

Anoniem zei

Dat er geen spaargeld is zou bij mij wel de vraag oproepen in hoeverre hij het overzicht heeft om het geleende bedrag volgens plan terug te betalen; en verder hangt het er helemaal vanaf met wie je te maken hebt, toch, bij bekenden denk ik vaak: of geef ze niets of beschouw het voor jezelf maar als gift, want 'vergeten' terugbetalingen zorgen te vaak nog voor gedoe.

Petra zei

Schoonzus is ook aan het scheiden. Hun mediator kost 3000 euro voor het hele pakket inclusief de kosten bij de rechtbank.

Zij hebben wat meer te verdelen, maar dat betekent (inderdaad) ook een hoop meer gedoe over wie wat mag krijgen. Partneralimentatie is ook moeilijk. Gelukkig zijn de kinderen inmiddels meerderjarig. De mediator heeft er een hele kluif aan, dus het is de 3000 euro wel waard.

Meer door minder zei

Wanneer je weet (zoals in dit geval) dat terugbetalen een probleem gaat geven moet je ondanks dat het naaste familie is daar niet aan beginnen. Zelfs met een gift creëer je (met dit soort infuus situaties) problemen want het blijft nooit bij één keer.

Mr Groeigeld zei

@anoniem: dat lijken dan inderdaad de twee enige opties te zijn en geen middenweg met een lening. Daarmee maak ik mijn zwager ook een stukje 'afhankelijk', daar hou ik niet van.

Mr Groeigeld zei

@Petra: als dat inclusief rechtbank is, vind ik het nog meevallen (deel door twee ivm beide partijen).

Mr Groeigeld zei

@Meer door minder: precies dat ja, ik creëer dan een afhankelijkheid waar altijd gedoe van komt. Bij het minste of geringste wat er gebeurt, zou je kunnen denken "wacht even, maar ik heb jou toch geld geleend". Ik wil niet dat mijn familie mij verantwoording hoeft af te leggen waar ze hun geld aan besteden.

Anoniem zei

Helaas herken ik de situatie van je zwager wel. Mijn ex-man kocht wat hij wilde hebben en hoe het betaald werd interesseerde hem niet. Soms kwam hij gewoon aan het eind van de dag met een nieuwe auto thuis. Hij kocht kleding en schoenen in het dorp en zei dan dat ik in de middag wel even kwam om te betalen. Niet gaan was geen optie want ook nog losse handen…
Halverwege het jaar dichtte ik de gaten met het vakantiegeld en aan het eind van het jaar met de 13e maand. We leefden echt van maand tot maand. In die tijd had je nog de betaalcheques waarmee ik in de supermarkt de boodschappen kon betalen ook al wist ik dat we donkerrood stonden.
Na de scheiding was er bijna niets (gelukkig wel wat afgelost en overwaarde) maar gelukkig ook geen schulden.
Mijn huidige man kwam uit een gelijksoortige situatie dus we wisten precies hoe we het nooit meer wilden. We hebben spaargeld in diverse potjes en lage woonlasten door extra aflossingen op de hypotheek.
Volgens mijn kinderen koopt hun vader nog regelmatig een nieuwe auto :)
Ik heb één keer geld geleend aan een beste vriendin en heb nooit het volledige bedrag terug gekregen. Ondertussen ging ze wel met vakantie. Ze verhuisde en ik heb haar nooit meer gezien.
“Met familie (en vrienden) moet je wandelen, niet handelen”

Jouw Geldreis zei

Lastige vraag. Ik denk dat zoiets per situatie bekeken moet worden. In principe leen ik liever geen geld uit aan familie, omdat het laatste wat ik wil is dat er gedoe in de familie komt door iets als geld. En in de situatie die jij schetst, zou het feit dat er geen spaargeld is, toch wel een rode vlag voor mij zijn.

Maar ik kan me ook voorstellen dat er situaties zijn (zoals een woningbrand om maar iets te noemen), waarbij ik wel geld zou lenen.

Mr Groeigeld zei

@anoniem: dat is een flink en heftig verhaal wat je hebt meegemaakt. Bedankt voor het delen en goed dat je het nu op een hele andere manier hebt aangepakt!
Met dat laatste ben ik het helemaal eens. Met je familie en vrienden moet je leuke dingen doen en niet financieel van ellaar afhankelijk zijn.

Mr Groeigeld zei

@jouw geldreis: ik denk dat het vooral over vertrouwen gaat. Als iemand bewezen heeft niet met geld om te kunnen gaan, dan leen ik niets. Als dat vertrouwen er wel is, dan doe ik dat gemakkelijker, of het nu om een relatiebreuk of woningbrand gaat. En je weet, vertrouwen komt te voet en gaat te paard.