22 januari 2019

Het H-woord


Jaja, daar is het weer, het H-woord valt weer in de politiek: Hypotheelrenteaftrek. Afgelopen dagen komen verschillende berichten voorbij over de groeiende schuldenberg en de scheve leen- / schuldeconomie in Nederland (en de wereld). Geld wordt in Europa nog steeds bijgedrukt en de rente staat hierdoor nog steeds historisch laag. Hierdoor lenen mensen meer en gaan bedrijven flinke schulden aan. Dit drijft tevens de woningprijzen op.

Om dit laatste effect te dempen, komen verschillende economische adviseurs met adviezen de hypotheekrenteaftrek (HRA) versneld te verlagen. Ik citeer (bron: ministerie van Economische Zaken):
"De versnelde afbouw van de hypotheekrenteaftrek tot het basistarief (van circa 37 procent) die dit kabinet in gang heeft gezet, is een stap in de goede richting, maar door de aftrek verder af te bouwen kan de rente nog meer haar werk doen. De volatiliteit van de vraag en het prijsopdrijvende effect van de aftrek nemen dan af, evenals de kans op ‘onderwaterhypotheken’. De combinatie van hoogconjunctuur met de historisch lage rente maakt dit een logisch moment om door te pakken."

Het afschaffen van de HRA levert de overheid zo‘n €10 miljard per jaar op. En eerlijk gezegd, zou ik me best kunnen vinden in een versnelde afbouw, mits het voor nieuwe hypotheken geldt. Niet voor mijn portemonnee, maar omdat nog aardig wat mensen een hoge rente hebben, en oversluiten is ook niet bepaald gratis.


De hypotherkrente is historisch laag (1,6-2,5%) dus je merkt er relatief weinig van bij een nieuwe hypotheek. De huizenprijzen zullen minder hard oplopen (nadeel voor mijn netto-waarde), mensen zullen wat meer nadenken voor ze een dergelijke schuld aangaan, en ze hoeven niet meer allerlei bruto/netto berekeningen te maken.

Een voorbeeld (jaargetallen):
  • Hypotheek en WOZ: €250k
  • Rente: 2%
  • HRA: 37% (maximale aftrek in 2023)
  • Bruto rente: €5000
  • Eigenwoningforfait (EWF): 0,65% * WOZ = €1625
  • Aftrek = (bruto rente - EWF) * HRA = €1248

Zonder enige compensatie van de overheid (via EWF) kost het helemaal afschaffen van de HRA in dit voorbeeld dus (netto) €1248 per jaar, of €104 per maand. Dat is toch best een flink bedrag. Aan de andere kant, is nu wel het moment als we ooit van deze kromme subsitie/toeslag afwillen.


Wat vinden jullie: afschaffen of niet?
Zijn hier nog lezers met relatief hoge hypotheekrentes?

15 opmerkingen:

Anoniem zei

Het eigenwoningforfait is toch gedaald naar 0.65%?

Hypotheekweg zei

Afschaffen mag van mij zeker wel, maar dan ook het EWF afschaffen. EWF was bedoeld als demping op het voordeel van de HRA, dus allebei tegelijk afschaffen.

Mr Groeigeld zei

Klopt helemaal, ik heb het aangepast. Bedankt voor je opmerkzaamheid.

Mr Groeigeld zei

Voor de bijtelling bij je inkomen lijkt me dat wel zo eerlijk ja.

de kleine kapitalist zei

Hier een volger met een hypotheek uit 2008 @5%.. Dankzij de HRA krijgen we in mei 2,3% retour (~6k). Afschaffen is voor ons dus suboptimaal. Voor veel gezinnen wordt helemaal afschaffen een (te grote) strop. Dat zie ik niet snel gebeuren. Een aparte regeling voor bestaande hypo's ook niet. De versnelde afbouw is voor mij wel het sein om te beginnen met aflossen.

Geld is tijd zei

de gemakkelijkste en rechtvaardigste manier van HRA beperken is aftoppen. Laten we beginnen met geen HRA boven een hypotheek van een miljoen, en die grens in stapjes afbouwen naar 4-5 ton. Iemand met een villa krijgt dan alleen HRA voor de erste 4-5 ton. HRA is prima om woningbezit te stimuleren, maar het lijkt mij niet nodig dat de overheid villa's subsidieert

de kleine kapitalist zei

Je kunt de HRA ook afschaffen en de baten 100% terug laten vloeien in de vorm van lagere inkomstenbelasting. Het netto loon stijgt, maar per saldo blijf je evenveel uitgeven aan wonen. Op die manier blijven de huizenprijzen gelijk. We zullen wel meer gaan aflossen, omdat dat zonder HRA meer loont.

Mr Groeigeld zei

Dat bedoel ik, er zijn voldoende mensen met nog aardig hoge rentes. Met 5% in bovenstaand voorbeeld kom je op €4000 extra last als de HRA wordt afgeschaft (t.o.v. het 37% tarief in 2023).
Met 5% rente lijkt het me goed om alvast met aflossen te beginnen.

Leuke blog ben je begonnen trouwens.

Mr Groeigeld zei

Kijk, dat lijkt me nog eens een goed plan! (als het goed is, wordt je in zo‘n situatie weinig geraakt door de afschaffing)
Ken je niemand in politiek Den Haag toevallig? :-)

Mr Groeigeld zei

Tja, HRA of via inkomstenbelasting maakt per saldo weinig verschil denk ik. Op die manier kunnen mensen weer meer lenen, waardoor de prijzen weer stijgn, etc.

de kleine kapitalist zei

Ik vraag me dat af. De leencapaciteit hangt niet af van netto loon maar van draagkracht. Dat verandert per saldo niet. Met de belastingschijvenmix kun je natuurlijk nog wat prutsen. Wat er wel verandert is dat mensen meer gaan aflossen en we daardoor van die enorme schuldenberg afkomen (of meer kunnen sparen/vermogen opbouwen). We worden meer liquide. Ik zie het afschaffen van HRA echter niet gebeuren. Bij aftoppen zullen m.i. de huizenprijzen voor een nieuw evenwicht zorgen. Ook villa's moeten bewoond worden, met of zonder subsidie.

Mr Groeigeld zei

Ik ben wat sceptisch over onze overheid. Meer overwaarde (via aflossen) zal uiteindelijk ook weer belast gaan worden. Stel je voor, dat we over 20/30 jaar allemaal hypotheekvrij zijn en we bakken met geld overhouden ;-)

de kleine kapitalist zei

Dat zou mooi zijn :). Je kunt natuurlijk alleen meer aflossen door minder te consumeren. Dat remt de economie af. Dat geeft dus weer een ander probleem. Dan zal de overheid inderdaad de belastingknop indrukken (op vermogen).

de kleine kapitalist zei

dankje!

Geld is tijd zei

Dit is grofweg het plan van de SP.