Ten onder aan ons eigen succes?

Omdat ik nog weinig bloggers erover zie schrijven, wil ik er toch wat aandacht aan besteden. Vorige week vrijdag kwam het nieuws naar buiten, dat het nieuwe belastingplan voor box3 (belasten op werkelijk rendement) met een jaar is uitgesteld naar 2028. Voor degenen die niet alles hebben meegekregen, even samenvattend:

• Vroeger (10-15 jaar geleden) betaalde je 1,2% belasting over je vermogen boven een bepaalde grens.
• Nadat centrale banken flink geld zijn gaan bijdrukken, zakte de rentes naar 0% of zelfs soms even negatief.
• Omdat een groepje spaarders dit oneerlijk vond vanwege het verschil met het werkelijke rendement, werden er rechtzaken opgestart.
• Deze positie heeft de overheid aangenomen om te gaan belasten met een werkelijk rendement (wat over het algemeen vele malen slechter is dan 1,2%, bedankt klein groepje bezwaarmakers!). Omdat dit vanwege achterlopende IT-systemen en complexiteit niet zomaar mogelijk is, is er een alternatief stelsel ingevoerd met zogenaamde fictieve rendementen. Op dit moment (2024) is dat 1,03% voor spaargeld en 6,04% over "overige bezittingen" (beleggingen, obligaties, 2e woning). Hierover betaal je (boven de vermogensgrens van €57k .p.p) 36% belasting. Zie hier en hier voor de precieze uitleg.
• De invoering van het belasten op werkelijk rendement zou in 2027 ingaan. Echter is dit nu afgekeurd door de Raad van State, omdat het te complex is voor burgers en te kostbaar voor de belastingdienst. Op basis daarvan is dus besloten om het met een jaar uit te stellen. 

"Mooi", denk je wellicht in eerste instantie, want het bijhouden van jaarlijks rendement (en dividend/rente) inclusief inleg/verkopen etc. is nog best wat werk. Echter, zit er een flinke "maar" in het verhaal. Omdat het nieuwe stelsel meer belasting opbrengt (belasten op werkelijk rendement levert meer op dan het huidige stelsel), loopt de overheid 2,5 miljard euro mis door het uit te stellen. Om dat te compenseren, wil men vanaf 2026 twee dingen veranderen:

1. Het heffingsvrije vermogen wordt verlaagd van €57k naar €52k (of -€10k als stel)
2. Het fictieve rendement wordt verhoogd in plaats van verlaagd, zoals eerder het plan was. Voor beleggingen gaat een fictief rendement gelden van 7,66%.

Vooral dat laatste hakt er flink in. Ik heb al eens eerder geschreven, dat deze plannen grote impact hebben op FIRE en dividend-beleggen. Dit zou zomaar eens een doodsteek kunnen zijn in Nederland. Nu kun je zeggen "och, die paar procent, wat verdrijf je nu?". Reken even mee: 7,66% fictief rendement, dus 2,76% belasting over je geld. Reken daar nog 0,5% transactie- en onderhoudskosten bij en 2% inflatie, dan moet je dus minimaal 5,3% rendement halen om je vermogen in stand te houden. Dat is behoorlijk.

Een ander rekenvoorbeeld: stel iemand heeft 3 ton aan belegd vermogen. In jaar 1 stijgt het 7%. In jaar 2 daalt het 7%. Omdat je verliezen niet mag meerekenen, moet je over jaar A zo'n €8800 en over jaar B  zo'n €8200 betalen aan belasting. Als je dat geld niet ergens hebt staan, moet je dus in jaar B (met dalingen) posities verkopen om het belasting van jaar A te betalen. Als er iets is, wat je niet wilt, is tijdens dalingen posities verkopen, aangezien dat je groei enorm afremt. Je betaalt dus belasting over rendement wat je niet maakt (immers, je maakt pas rendement als je daadwerkelijk verkoopt).

Tot nu toe was ik vrij gematigd over de nieuwe plannen. Ja, we moeten meer belasting gaan betalen. Op een bepaalde manier is dat ook niet erg. Als je meer belasting betaalt, betekent het ook dat het financieel goed met je gaat omdat je vermogen opbouwt. Dus er zit ook een eerlijke kant aan. Daarnaast is belasten met fictief rendement minder erg dan belasten op werkelijk rendement. Ook kun je nog in bezwaar gaan als je minder rendement hebt behaald. Echter, ik krijg steeds meer het gevoel dat we als Nederlanders het mes op de keel worden gezet door de overheid. Zodra je in Nederland iets meer verdient en je best doet op het gebied van je persoonlijke financiën, wordt je gepakt. Dit begint wel erg te lijken op "je zult werken tot je erbij neervalt".

Even wat gestrekter erin met mijn mening en de gevolgen:

• Ik weet dat de overheid meeleest met mijn blog (ze hebben een tijdje geleden namelijk gemaild op basis van een artikel), dus dames/heren/overig: vinden jullie het gek dat de maatschappij steeds negatiever is over de overheid en in steeds extremere vormen? Goed gedrag (sparen, bezuinigen, investeren) wordt bestraft, slecht gedrag (lenen, schulden) wordt beloond. Lijkt me niet zo handig als je de afstand tussen burger en overheid kleiner wilt maken.
• Leuk dat de overheid verouderde IT-systemen heeft, waardoor het enorm lastig en duur wordt om nieuwe wijzigingen door te voeren. Maar los dat even zelf op in plaats van dat op de burger te verhalen. Misschien moet je ook niet uitgaan van geld wat je nog niet hebt, terwijl je plan niet deugt.
• Dus nu gaat men een gat van 2,5 miljard overbruggen door het fictieve rendementen te verhogen, waarvoor ze in eerste instantie in de problemen zijn geraakt? Ik weet niet hoor, maar dan ben je toch gewoon het ene probleem met het anders probleem aan het oplossen? Maak je maar alvast klaar voor de volgende rechtzaken, die weer heel veel werk gaan kosten. Klinkt als een geweldig plan.
• Dit laat weer de onbetrouwbaarheid van de overheid zien. Stel je kunt bijna met pensioen, hebt goed gespaard en belegd en hebt uitgerekend dat je volgend jaar met pensioen kunt. Komt er opeens zoiets voorbij en kun je weer terug naar de tekentafel.
• De hoge heffing geldt voor alle "overige bezittingen", dus inclusief verhuurhuizen en obligaties. Oftewel, verhuurders gaan hun huizen verkopen (huurmarkt op slot) en niemand koopt nog staatsobligaties. Dat lijkt me niet wenselijk.
• Mensen gaan niet meer beleggen/investeren voor de aankoop van een woning (want beperkt rendement), waardoor nog minder mensen een woning kunnen kopen.
• Het grote vermogen gaat weglekken uit Nederland. Niet mijn kleine spaarcentjes, maar de grotere investeerders. Waarom zou je je geld nog in Nederland investeren als je zoveel rendement moet maken om quitte te spelen? Geld zal naar het buitenland gaan, grote vermogens emigreren en er zullen andere schimmige opties worden gezocht. Het investeringsklimaat in Nederland is drastisch aan het verslechten, iets wat ik al eerder schreef.

Los van mijn eigen portemonnee, krijg ik het beeld dat we steeds verder afglijden als Nederland. Zowel in vermogen, wil om te investeren en achteruitgang in onze concurrentiepositie. Landen als Amerika en China nemen al steeds meer belang in de wereldeconomie, waarbij Europa hard aan het terugzakken is. Dat klinkt misschien wat dramatisch, maar dit soort maatregelen gaat er zeker niet bij helpen.

De bezwaarschriften van de spaarders is natuurlijk niet de enige oorzaak van deze veranderingen, ook zijn we zelf wellicht schuldig. De vraag die ik nog kan stellen is namelijk: gaan we (als groepje mensen met een financieel plan) nu ten onder aan ons eigen succes? Het feit dat we erover bloggen, influencers op youtube erover praten en mensen van 16/17 jaar die al weten wat FIRE is. Allemaal als goed doel om mensen te inspireren en na te laten denken over een gezond financieel leven. Dat doel lijken we te bereiken, echter wordt het langzaam onmogelijk gemaakt en aangegrepen als nieuwe melkkoe. Of kan ik beter zeggen (zoals op de foto) als nieuwe belasting-olifant?

Hoe blijf jij met dit soort plannen nog gemotiveerd om te investeren voor later?

Om toch met een positief gevoel af te sluiten: voor al mijn lezers en reageerders, alvast hele fijne Kerstdagen!