In de politiek geldt ook "regeren is vooruitzien". Helaas lijkt dit de laatste jaren steeds verder af te brokkelen. Een aantal jaar geleden en maart vorig jaar (hier en hier) schreef ik al, dat we het investeringsklimaat in Nederland flink aan het verzieken zijn. Ik schrijf het bewust zo, omdat we het als Nederland zelf creëren, het is niet iets wat ons wordt aangedaan. Ik waarschuwde toen dat door alle regelgeving en belastingdruk Nederland steeds minder interessant wordt voor bedrijven en investeerders om zich te vestigen. Zoals ik zei, ik heb er inmiddels een hekel aan om gelijk te krijgen:
- Shell heeft Nederland half verlaten en heeft het hoofdkantoor in de UK.
- Idem voor Unilever sinds 2020.
- DSM is op papier gevestigd in Zwitserland.
- Medio 2024 was men nog gematigd en noemde men Nederland nog "minder aantrekkelijk voor internationale bedrijven".
- VDL Nedcar is inmiddels gestopt, omdat productie buiten Nederland interessanter is.
- Boskalis heeft een deel van zijn werkzaamheden naar het buitenland verplaatst, omdat "de wet- en regelgeving in Nederland onvoorspelbaar en riskant is voor de internationale werkzaamheden".
- Shell heeft onlangs aangegeven de bouw van een biobrandstoffabriek in Rotterdam te stoppen vanwege hoge bouwkosten, regelgeving en lastige marktomstandigheden.
- ASML dreigt Nederland te verlaten als de omstandigheden rond belastingen niet verbeteren.
- NXP gaat de productie overhevelen naar het buitenland.
- Na Shell stopt ook BP met de bouw van een fabriek in Rotterdams havengebied.
- Ook Mitsubishi legt de bouw van een fabriek stil vanwege bouwkosten en marktomstandigheden.
- Een olieterminal en pvc-fabriek sluiten de Nederlandse deuren vanwege concurrentie in het buitenland (lees: betere markt-, belasting- en regelgeving).
- De Europese Commissie wil een deel van de accijns op tabak en belasting van grote bedrijven ontvangen "om de toekomstige begroting van de EU rond te krijgen".
- Bandenfabriek Apollo (voorheen Vredestein) in Enschede sluit in 2026 haar deuren, mede door hoge energiekosten in Nederland.
- Nederland loopt ver achter in investeringen in onderzoek en ontwikkeling, dus onze concurrentiepositie t.o.v. andere landen valt weg.
- We worden in 2026 met belasting op vermogen wordt nog verder uitgeknepen: het heffingsvrije vermogen wordt met 11% verlaagd en het forfaitaire rendement met maar liefst 32% verhoogd (naar effectief 2,8%).
En zo kan ik nog wel even doorgaan. Inmiddels geeft 6 op de 10 ondernemers het investeringsklimaat in Nederland een "slecht" of "zeer slecht" door politiek wanbeleid, stikstofregels, overbelast stroomnet, toenemende regeldruk en woningnood. Bedrijventerreinen en havens lopen leeg en investeringen stoppen in een zorgwekkend tempo.
Wat heeft dit voor gevolgen? Voor de mensen die denken dat geld uit de lucht komt vallen of aan een boom groeit: het bedrijfsleven en belastingen zorgen dat de economie van Nederland draait. Als één van de twee wegvalt, betekent dat een flinke verslechtering van de economie of dat de andere partij het moet opvangen (hogere belastingen dus). Bijkomend mogelijk gevolg is dat Nederland zijn triple-A status verliest bij kredietverstrekkers (wat nu in Frankrijk gebeurt), waardoor het lenen van geld voor de overheid duurder wordt en we in een neerwaartse spiraal komen. Dit is een proces wat jaren duurt, maar wat nog veel meer jaren kost om te corrigeren.
Nu ben ik totaal geen fan van die mafkees van een Trump, maar ik vond het wel interessant dat hij met zijn lezing op de VN-top de EU wilde wakker schudden. Nee, ik vind het ook lomp, nee hij kletst regelmatig uit zijn nek, maar hij heeft wel een punt: we blijven maar kletsen en vergaderen terwijl er grote problemen zijn die opgelost moeten worden.
Dus beste mannen en vrouwen van de politiek, mochten jullie meelezen: WORD WAKKER! Alle stoplichten staan op rood! Jullie zijn de Nederlandse economie om zeep aan het helpen: ondernemers willen niet meer investeren en bedrijven lopen weg uit Nederland. Er is een leegloop aan de gang door de enorme regel- en belastingdruk, wat verregaande gevolgen heeft voor de Nederlandse economie. Kom in actie, ga wat doen, maar kom niet met nog meer overleggen en regelgeving.
Ik heb er inmiddels een hekel aan om "zie je wel" te zeggen, dus laat ik het hierbij, iets met cirkel van invloed. De enige invloed die ik kan uitoefenen is via mijn blog. Regeren is blijkbaar niet meer vooruitzien. Je kunt het met me eens zijn of niet. Feit is, dat er een enorm probleem aan het ontstaan is, wat we zelf creëren. Of het nu gaat over een verkeerssituatie, moord op een jong meisje of onze eigen economie: blijkbaar moet er eerst iets pijnlijks gebeuren voordat er echte actie komt. Als het kalf verdronken is, dempt men de put.
Wat zou er volgens jou moeten veranderen om de economie niet te laten afzakken naar Griekse toestanden?
10 opmerkingen:
VDL NEDCAR stopte omdat er geen fabrikant was die in de zeer moderne fabriek een lijn wilde gebruiken voor één bepaald model. Daarnaast zijn niet alleen in Nederland maar ook in Duitsland en Groot- Brittanië autofabrieken gesloten. Binnenkort zal VDL Nedcar weer open gaan voor het bouwen van o.a. drones.
@anoniem (13:05u): gelukkig speelt het probleem niet alleen in Nederland en kunnen we het in dat ene geval samen in Europa oplossen ;-)
https://paulkrugman.substack.com/p/notes-on-europes-economy
Paul Krugman is helemaal niet zo negatief over de Europese economie, en hij is een Amerikaan (en Nobelprijswinnaar). Als geïnteresseerd bent in economische ontwikkelingen, dan kan je je abonneren op zijn Substack. De moeite waard vind ik en ook te begrijpen als je geen econoom bent.
Volgens mij gaat het nog veel te goed om veranderingen in gang te zetten.
@Anne J: die kende ik nog niet, dankje. Zo te zien bekijkt hij de EU vooral vanuit een US-kant of "stervende" EU gedachte, waardoor het vanuit dat perspectief lijkt mee te vallen.
In dit verband vind ik dit gesprek een heel goede: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/zo-simpel-is-het-niet-stellinga-schinkel-over-economie/id1766913573?l=en-GB&i=1000727280820 (beetje doorspoelen waarschijnlijk). Vestigingsklimaat verslechtert inderdaad maar vaak gaat dat niet over belastingen maar een onbetrouwbare landelijke overheid, die geen regie voert. Plus stikstof etc, het rijtje dat je al noemde. Aan de andere kant is Nederland heel populair bij medewerkers bijv. expats en dat is voor bedrijven ook heel belangrijk.
Ja! die wilde ik ook nog toevoegen
@Hoefnix: desondanks zijn er toch hele bedrijfstakken die de biezen pakken of alarm slaan. Mijn punt is vooral dat onze overheid ook denkt dat het geweldig gaat, maar het een sluimerend proces is. Doordat het te laat wordt ingezien, kost het veel meer tijd/energie/geld om achteraf te fixen.
Bedankt voor de link, die ga ik eens luisteren.
Wat voor de multinationals aantrekkelijk is (geen regels, geen belastingen) hoeft dat niet te zijn voor het MKB (heldere regels, gelijk speelveld, stabiele politiek). Door de nadruk op het wegtrekken van multinationals suggereer je dat alle heil voor een land van hen komt, terwijl de echte economische motor het MKB is. Daar zou meer aandacht voor moeten zijn. Wat schieten wij ermee op om Nederland aantrekkelijk te houden als wingewest waar je belasting kan ontwijken, de omgeving vervuilen en subsidie ontvangen zonder een reëler bijdrage te leveren? We barsten niet van de werknemers, in tegendeel, dus arbeidsintensieve fabrieken hebben we niks aan. Daar werken nu al heel veel arbeidsmigranten.
@anoniem (7:38u): eens met je stelling rond MKB. Echter, hoeveel lokale MKB's denk je dat er ondersteund worden door multinationals als ASML, NXP en Shell? Als ASML uit Nederland vertrekt, zakt half Eindhoven-MKB door de grond. Dus er moet naar beiden worden gekeken. Hoe dan ook zou het fijn zijn als onze overheid eens voor een langere periode stabiele regels aanhoudt.
Een reactie posten