29 mei 2023

Ongelijkheid en negatieve aandacht voor vermogen

De laatste tijd valt me op, dat er in de media erg veel negatieve aandacht is voor geld en vermogen. Niet alleen op gebied van bedrijven, maar ook richting particulieren. Een paar voorbeelden:

Dit is slechts een greep uit een aantal artikelen. Het lijkt erop, dat er actief wordt gestuurd in de beeldvorming dat vermogen "vies" is. Ik ben totaal geen complotdenker, maar ik zie regelmatig een-twee'tjes voorbijkomen, waarbij er naar een conclusie/richting toe wordt gewerkt, die op dat moment goed uitkomt en er rond die tijd 'toevallig' een CBS-onderzoek naar buiten komt met open-deur-conclusies in diezelfde richting. 

Nu blijf "vermogen" en "rijken" altijd een erg subjectief begrip. Gaat dat over €20k op de bank of €100k of 1 miljoen? En "rijken" gaat blijkbaar alleen over geld, niet over dat je je rijk kunt voelen met €1000 en een goede gezondheid. Het eerste artikel stelt zelfs, dat huishoudens dikke winsten maken op de beurs. Blijkbaar weet de schrijver, dat het om "huishoudens" gaat. Daarnaast, als je het artikel leest, gaat het alleen over begin dit jaar, wat een erg korte tijdspanne is. Blijkbaar is men vergeten, dat vorig jaar de beurzen flink zijn gekelderd.

Als je dus iets verder nadenkt, zie je dat er redelijk aan 'framing' wordt gedaan. Er wordt een bepaald beeld neergezet. Zijn het gewoon slechtgeschreven artikelen of heeft dit te maken met een wens van de overheid om "rijken" of "beleggers" meer belasting te laten betalen en hiermee sociale draagkracht te creëren? Zoals gezegd, ik ben geen completdenker, ik geloof alleen niet altijd in toeval :-)

Nu ga ik wellicht een heel gevoelig punt raken, maar dit raakt wat mij betreft ook aan de ongelijkheidsdiscusssies van de laatste tijd. Ongelijkheid oplossen lijkt wel een doel op zich te worden in Nederland. Zodra er maar enige vorm van "verschil" is, komt er een beweging op gang om dit gelijk te trekken. Want ongelijkheid, dat kan niet. Of het nu gaat over arm/rijk, hoog-/laagopgeleid, blank/gekleurd, man/vrouw, zuid-/noord-Europees, ouderen/jongeren, dat maakt weinig uit. Als maatschappij of vanuit bepaalde groeperingen voelen we blijkbaar een sterke neiging om een "verschil" neer te zetten als "ongelijkheid" en als iets wat opgelost moet worden. 
Een "verschil" is in mijn ogen een neutraal iets. Bij "ongelijkheid" hang je er gelijk een negatief label aan, namelijk dat het één minder wenselijk is dan het ander. Terwijl de vraag is of dit klopt en ook door mensen in de "minder wenselijke" groep als zodanig wordt ervaren. In mijn ogen kan er prima een "verschil" zijn zonder dat er een probleem is.
Dan de neiging om dit "verschil" op te lossen. Vanwaar die noodzaak? Laat ik voorop stellen: ik ben helemaal voor gelijke behandeling en rechten voor alle mensen, ik ben ook een fel tegenstander van discriminatie. Daar gaat dit ook niet over. Het gaat over waarom je een "verschil" meteen zou willen gelijktrekken? Wat lossen we daarmee op? Laatst kwam één van mijn kinderen thuis met het verhaal, dat ze in de klas een nieuwe puntentelling gaan toepassen bij proefwerken. Simpel gezegd krijg je minder puntaftrek naarmate je meer fouten hebt, zodat kinderen, die minder goed kunnen leren met hogere punten thuiskomen en het daarmee meer "gelijkgetrokken wordt". Wederom een voorbeeld waarin men niet accepteert dat er een verschil is, maar dit gelijk wil oplossen.

Terug naar financiën en rijkdom. Los van ons oordeel daarover, staan we weleens stil bij de oorzaken van waarom iemand rijk zou zijn? Misschien heeft iemand wel veel geluk gehad of twee banen en enorm hard gewerkt voor zijn vermogen of salaris. Hij betaalt in ieder geval al veel meer belasting. Waarom zouden we dit willen gelijktrekken met iemand die (bijvoorbeeld!) niet meer kan/hoeft te werken of met een gepensioneerde met een kleiner pensioen? 

We zouden eens moeten proberen om een "verschil" te accepteren, zonder het als "ongelijkheid" te zien en het te willen oplossen. Waar we denken een probleem op te lossen door de boel te egaliseren, versterken we juist polarisatie en groepsgedachten in de samenleving, waardoor er nieuwe kampen en "ongelijkheid" ontstaat. Oftewel, je lost er weinig mee op.


Ik zal hier vast een gevoelig punt raken, waar niet iedereen het mee eens is. Wat ik vooral wil zeggen:
  1. Laten we iets meer begrip hebben voor de verschillen in de maatschappij. Een verschil is een verschil, niets meer dan dat. Het hoeft niet gelijk weggezet te worden als "ongelijkheid" en te worden rechtgetrokken. Een verschil is een feit, "ongelijkheid" zit tussen je oren.
  2. Stop met vergelijken met anderen. Dat gaat je niets brengen. Er zullen altijd anderen zijn, die beter, knapper, sneller of rijker zijn dan jij. So what. Als je stopt met vergelijken, waardeer je meer wat je zelf al hebt en wordt een verschil niet meteen een "ongelijkheid". Wellicht zie je dan een stukje echte rijkdom.

En ja, laat de comments maar komen. Onthoud dat er verschillende meningen mogen zijn, die niet per se verdedigd hoeven te worden. Een andere mening is geen "ongelijkheid" en hoeft niet te worden opgelost.



Voel jij je rijk? En wat maakt het dat jij je rijk voelt?


16 opmerkingen:

Meer door minder zei

Ach mij persoonlijk maakt het NIET uit dat het gras bij de buren misschien wat groener is. Ik doe al jaren "Meer door minder" en ben daar uitermate tevreden over. Daarnaast ben ik er absoluut ongevoelig voor of een ander daar wel of niet iets van wil vinden.

Luxe of Zuinig zei

Grappig dat je hierover blogt. Na het lezen van de kop van nu.nl vond ik het schreeuwerig overkomen en scrolde ik er maar langs. Maar je hebt wel gelijk dat er meer gewezen wordt naar mensen met vermogen die blijkbaar niet meer geld mogen verdienen. Punt is alleen, en dat geef je zelf ook aan. Wanneer zie je het als vermogen? Is dat al bij €1000 in de beleggingen? Of €10000 in je spaarrekening? Of bedoelen ze hiermee, de 0,1% van Nederland?
Door dat niet specifiek te benoemen krijg je dat iedereen, vanuit zijn eigen beleefwereld, een idee vormt bij wat “vermogenden” zijn waardoor je eigenlijk aanzet tot discriminatie jegens anderen. Dit is stellig gezegd, maar ook ik hoor in mijn omgeving signalen dat “wij het maar makkelijk hebben” terwijl iedereen simpelweg vergeet “hoe” we hier zijn gekomen, noch zich afvraagt of ik uberhaubt bij de “vermogenden” hoor. Bovendien, wat maakt het uit? Het meerendeel van de mensen betaald netjes belasting over dat “vermogen” en helpt de Nederlandse maatschappij daarbij vooruit.

Maar goed, ik merk het al met mijn reactie… Ook ik vind het een lastig iets en erg negatief neergezet. Maar wellicht is dat door mijn eigen beleefwereld en moet ik het maar lekker laten voor wat het is.

Anoniem zei

Ik hou van een eenvoudig sober overzichtelijk leven. Dat heeft zich geuit in de keuzes die we maakten. Bescheiden huis, bescheiden inkomen, bescheiden vakanties/ kledingwensen/ interieur enz. In de ogen van anderen zijn we misschien arm. Maar we kunnen alles betalen op tijd. Nu we ouder worden zie ik meer en meer dat dat mij rijk gemaakt heeft. Tijd voor de kinderen. Niet om ze naar dure verenigingen en clubs te vervoeren, maar door als gezin dingen te doen. Wandelen, fietsen, tuinieren, klussen, voor de (klein) kinderen zorgen. Mijn oude vader naar het eind gebracht en nu mijn schoonmoeder.
Mijn ouders zeiden altijd. Je moet zo leven dat je op je doodsbed nergens spijt van hoeft te hebben. Van had ik maar zus of zo. Vergader geen schatten op aarde, maar in de hemel. Die is voor eeuwig

Anoniem zei

Overheid komt geld te kort. Groep met vermogen valt wat te halen, zonder vermogen niet meer. De rest is "framing" zoals je zelf aangeeft.

Rijk zijn is dat je je rekeningen kunt betalen en een dak boven je bed hebt ipv onder een brug te slapen. Later is het dak ook vermogen ;>)

Anoniem zei

Hey Groeigeld,

Naar mijn mening is dit één van je best geschreven stukken. Wat jij omschrijft van de laatste tijd valt mij ook op. Geld en vermogen lijkt wel vies te worden.
Het zegt mij meer over de journalistiek in de door jouw genoemde links, die bijzonder "arm" is. Maar dergelijke "framing" kan ook zeker invloed hebben op de politiek, waardoor "wij" als beleggers risico lopen meer belasting te moeten betalen.
Rijkdom is gelukkig meer dan alleen geld en zolang veel mensen dat niet (willen) zien, zullen ze arm blijven en waarschijnlijk ook financieel arm. Ik blijf erbij dat armoede een keuze is.

Martijn

Van bussie zei

Prachtig geschreven en volledig mee eens. Kijk naar je zelf en niet naar een ander.

Mr Groeigeld zei

@Meer door minder: het gras bij de buren "lijkt" vaak groener. Maar als je goed kijkt, staat er ook gewoon onkruid tussen :-)

Mr Groeigeld zei

@Luxe of Zuinig: vooral dat laatste denk ik. Misschien voel ik me ook wel onterecht aangesproken. Doordat we in een groot huis wonen, horen we soms ook afkeurende geluiden. Ondanks het eelt dat we daardoor hebben gekweekt, vind ik het wel irritant en polariserend. Uiteindelijk ligt rijkdom vooral bij hoe je in het leven staat en dat ervaart, niet hoeveel geld je hebt of hoe groot je huis is.

Mr Groeigeld zei

@anoniem: onder je stand leven heet dat. Een gezond levenspatroon als je het mij vraagt.

Mr Groeigeld zei

@anoniem: precies dat laatste. Zolang je daar bewust van bent, is de rest "extra".
De onbereikbaarheid van de grote sommen vermogens en pensioenen zijn al langer een doorn in het oog van de overheid. Aan die onbereikbaarheid lijkt nu een einde te komen.

Mr Groeigeld zei

@Martijn: dankje! Ik ben vaak terughoudend met dit soort stukken, aangezien sommige zaken al erg snel gevoelig liggen.

Armoede zal niet voor 100% van de mensen een keuze zijn, maar ik denk wel dat 90% redelijk simpel geholpen kan worden door net even andere keuzes te maken.

Mr Groeigeld zei

@van bussie: dankje!

Anoniem zei

Nu nog een manier zien te vinden dat (een deel) van je geld niet gevonden kan worden door de (r)overheid of in goederen steken wat de overheid niet (of kan) contant maken.

Wat dacht je van ingeblikt voedsel voor enkele maanden inkopen welke 25 jaar houdbaar blijft (grapje maar met een sérieuse ondertoon). Zelf voedsel verbouwen klinkt leuk maar als er voedsel schaarste komt word je tuin gewoon leeg geplukt door anderen. Kortom voorraad opbouwen?

Conclusie: Geld moet blijven rollen anders valt het dood en gaat de overheid ermee vandoor???

Kapitalisman zei

Heel mooi geschreven, een van de betere posts! Dat is ook wel makkelijk gezegd, aangezien ik me goed kan vinden in de boodschap: verschil mag er zijn. Dat gezegd hebbende, in de praktijk blijkt het toch lastig om helemaal niet te vergelijken of om, als je onverhoopt toch vergelijkt, daar helemaal niets bij te voelen

Mr Groeigeld zei

@anoniem: zolang het blijft rollen, blijf je ook hollen (voor de baas of het geld). Dan betaal ik liever wat meer belasting met stukje vermogen als appel voor de dorst.

Mr Groeigeld zei

@kapitalisman: dankje. Nu krijg ik wel de neiging om te kijken of mijn andere posts niet te slecht zijn ;-)

Natuurlijk is het lastig om dat te rationaliseren of te spiegelen naar eigen gedrag. Misschien is dat wel één van de redenen waarom bovenstaande steeds meer voorkomt: het is gemakkelijker om te klagen en een schuldige aan te wijzen voor een verschil dan om je eigen gedrag te veranderen. Ik ben er echter 300% van overtuigd, dat je met verandering van je eigen gedrag veel meer bereikt, ook al kost dat meer moeite.