De enorm koude periode afgelopen week bracht allerlei mooie schaats- en sneeuwplaatjes teweeg. Ondanks dat ik niet erg van winter hou, hebben we ook flink wat sneeuwpoppen gebouwd en gesleed met de kinderen. Met de koude temperaturen was het soms wel lastig om ons huis warm te houden. Naar aanleiding van mijn
vorige artikel, was ik benieuwd naar wat kostentechnisch het meest efficiënt is om je huis te verwarmen.
Wij hebben drie manieren om te verwarmen: gas (cv), pellets (pelletkachel) en elektrisch (kacheltje). Wij hebben zelf (nog) geen warmtepomp, die berekening heb ik hier apart toegevoegd. De cv verwarmt alle radiatoren in huis, terwijl onze pelletkachel alleen de hele benedenverdieping verwarmt. Daarnaast verwarmt een elektrisch kacheltje zeer lokaal en inefficiënt. Het zal dus een lastige vergelijking worden. Voordat er allerlei reacties komen: ja, het is een bierviltje-berekening, dus er zal vast vanalles aan schorten.
Aannames
- Ik kijk puur naar huisverwarming, geen verwarming voor waterverbruik (douchen e.d.)
- Verliezen neem ik niet mee (pelletkachel heeft 98% efficiëntie, gasverbranding en verwarmingsbuizen hebben ook verlies)
- Elektriciteitsverbruik van een cv en pelletkachel neem ik als vergelijkbaar
Theorie
Na wat zoeken over hoe ik dit het beste kan berekenen, leek het me handig om simpel te beginnen, namelijk met wat natuurkunde-theorie. Op
wikipedia kun je vanalles vinden over verbrandingswarmte en calorische waarde. De energetische waarde van een gas wordt uitgedrukt in
megajoule per kubieke meter (MJ/m3). De energetische waarde van een vloeibare of vaste brandstof wordt uitgedrukt in megajoule per kilogram. Voor de vergelijking gebruik ik de calorische onderwaarde:
- Gas: 1 m3 = 31,65 MJ (zie wikipedia)
- Pellets: 4,9 kWh/kg (haal ik van de verpakking) = 17,6 MJ/kg
- Elektrisch: 1 m3 gas = 31,65 MJ = 8,8 kWh elektrisch
Omgerekend is er dus 1,8 kg pellets of 8,8 kWh elektriciteit nodig om dezelfde hoeveelheid energie te krijgen als met 1 m3 aardgas. Kijk, daar kunnen we wat mee.
Kosten
Uiteindelijk was ik benieuwd naar wat kostentechnisch het meest efficiënt is. Nu kun je niet simpelweg de verbruikskosten van de ene met de andere soort vergelijken. Er komen namelijk nog belastingen en andere kosten bij:
Gas:
- €0,77572 per m3 (incl. energiebelasting en ODE)
- €208 netbeheer en leveringskosten per jaar
- 1000 m3 gasverbruik per jaar = €983
Pellets:
- Om dezelfde energie als 1000 m3 gas op te wekken, heb je 1800 kg pellets nodig
- 1 kg pellets kost €0,33 (zelf ophalen) of €0,37 incl. levering
- Voor 1800 kg pellets is dat dus €589 (zelf ophalen) of €671 incl. levering
Elektrisch (kacheltje):
- Om dezelfde energie als 1000m3 gas op te wekken, heb je 8800 kWh nodig
- €0,22638 per kWh (incl. energiebelasting en ODE)
- €277 netbeheer en leveringskosten per jaar
- €558 korting op de energiebelasting per jaar
- Voor 8800 kWh is dat dus €1709
Elektrisch (warmtepomp):
- Om dezelfde energie als 1000m3 gas op te wekken, heb je 8800 kWh nodig
- Meteen COP (Coefficient Of Performance) van 4, heb je 2200 kWh nodig
- €0,22638 per kWh (incl. energiebelasting en ODE)
- €277 netbeheer en leveringskosten per jaar
- €558 korting op de energiebelasting per jaar
- Voor 2200 kWh is dat dus €217
Met deze versimpelde berekening zie je dus, dat verwarming met pellets flink goedkoper is dan gas of een elektrice kachel. Voor gas komt dat door de hoge energiebelasting, voor de elektrische kachel door de inefficiënte energieomzetting. Een warmtepomp wint het in alle gevallen door de hoge energie-efficiëntie. Hieronder de vergelijking in een plaatje.
Nu kost een pelletkachel natuurlijk wel wat extra in aanschaf, maar dat is vergelijkbaar met een cv-kachel. Het enige nadeel is dat het (in ons geval) alleen de onderverdieping verwarmt. Daarentegen is het wel "gezellige" warmte. Een warmtepomp is ook een aardige investering, maar verdient zich (in een goed geïsoleerd huis) meestal al snel terug. Het grote elektraverbruik voor verwarming zou je ook kunnen reduceren met zonnepanelen. Maarja, dan moet je er wel even 30 stuks op je dak leggen (zo'n €10k investering).
CO2
Nu hoor ik de reacties al, "een pelletkachel is vervuilend voor het milieu!". Dat blijkt dus niet helemaal te kloppen. De pellets worden gemaakt van afvalhout/schaafsel dat toch al zou wegrotten of worden verbrand. Als je daarnaast kijkt naar de
CO2 uitstoot (emissiefactoren inclusief productie/voorketens en verbranding), krijg je:
- Aardgas: 1,884 kg CO2 per m3
- Pellets: 0,035 kg CO2 per kg. Voor 1 m3 aardgas was 1,8 kg pellets nodig (zie boven), dus 0,063 kg CO2
- Elektriciteit (kacheltje, grijze elektra): 0,556 kg CO2 per kWh. Voor 1 m3 aardgas was 8,8 kWh elektriciteit nodig (zie boven), dus 4,89 kg CO2
- Elektriciteit (warmtepomp, grijze elektra): 0,556 kg CO2 per kWh. Voor 1 m3 aardgas was 2,2 kWh elektriciteit nodig (zie boven), dus 1,22 kg CO2
Aardgas zorgt dus voor 30 keer en (grijze) elektriciteit voor een kacheltje voor 77 keer zoveel CO2 uitstoot dan pellets! Je kunt natuurlijk ook zonnepanelen of groene stroom gebruiken, maar die laatste is vaak gewoon grijze stroom die 'vergroend' is (al gebeurt dat wel steeds minder). Als je vervolgens
deze link bekijkt, zie je dat een pelletkachel factoren minder fijnstof uitstoot dan de banden van een elektrische auto.
Conclusie
Het gebruik van pellets voor verwarming is prima aan te raden. Het heeft zelfs vele malen lagere kosten en CO2 uitstoot dan gas of elektriciteit. Dat verraste mij echt.
Hoe verwarmen jullie je huis?
---- update 15-02-2021 ----
Uit een opmerking beneden blijkt, dat er wat onduidelijkheid over het elektrisch verwarmen. Zoals ik hierboven beschreef, gaat dit over een elektrisch kacheltje, niet over een warmtepomp. Een warmtepomp heeft een COP van 3 of 4, waardoor het elektrisch verbruik lager is. Inmiddels heb ik de (basis)berekening voor een warmtepomp toegevoegd en het plaatje geupdate.
De data uit de links in de CO2 paragraaf verzin ik niet zelf, deze komen ook terug op verschillende andere websites. De data laat zien dat qua CO2 uitstoot een pelletkachel schoner is dan aardgas. Qua fijnstof wil het niet zeggen dat een pelletkachel schoner is dan andere energiebronnen, de tweede link laat puur het fijnstofgehalte zien van een pelletkachel t.o.v. andere energie- en transportmiddelen.